byalah

Byalah ဗ်ာလ Every race, every religion has his own mythical symbolizes, statues for a long time ago. The Rakhine (Arakan) also has his own mythical creature that is unknown not only in the world but also other religions in Myanmar. It can be found in ancient pagodas and other archeological buildings as ancient treasures. That mythical antelope has remained with Rakhine dynasty for a long time. The Rakhine (Arakan) called it “Byalah” . It is only one creature but made up of powerful nine animals’ parts. They are – * 1. Trunk of an elephants * 2. Eyes of a deer * 3. Horn of a rhinoceros * 4. Tongue of a parrot * 5. Body of the carp * 6. Tail of a peacock * 7. Ears of a horse * 8. Fangs of a tiger * 9. Paws of a lion It takes the powerful, strong components of the nine animals. The tongue of the parrot refers to articulation. The tail of the peacock means the beauty, the ears of the horse for good sense of hearing, the eyes of the deer are for sharpness of the sight and the horn of the rhinoceros ,the fangs of the tiger, paws of a lion and trunk of an elephant are for great strength. The Rakhine believed that “Byalah” makes them strong and healthy and can avoid the disaster .It can firstly be found in religionist-building in Vesila age. There will be other different styles of “Byalah” in early of Vesila age. Byalah, the ancient creature of the Rakhine (Arakan) is placed to at the ancient pagoda , temple and famous building as a nine powerful guardian.

ဗ်ာလ

န၀ရူပ 'ဗ်ာလ'

ကမာၻဦးကတည္းက လူမ်ိဳးတုိင္း ဘာသာတုိင္း၌ ၄င္းတို႔၏ ဒ႑ာရီ ဆန္ေသာ အထိမ္းအမွတ္ သေကၤတ ရုပ္ထုမ်ား ရွိခဲ့ၾကသည္။ အလာတူပင္ ရခိုင္ လူမ်ိဳး၌လည္း ဒ႑ာရီဆန္ေသာ အထိမ္းအမွတ္ သေကၤတ ရုပ္ထု တစ္ခုရွိသည္။ သို႔ရာတြင္ ယင္းရုပ္ထုကို ကမာၻကပင္ မဆိုထားႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ပင္ လူအေတာ္မ်ားမ်ား မသိရွိ ၾကေသးေပ။ ၄င္းတုိ႔ကို ေရွးေဟာင္း ေစတီပုထုိးမ်ား၏ ေက်ာက္ဆစ္လက္ရာမ်ားတြင္ ပံုသ႑ာန္ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိေသာ ေရွးေဟာင္းလက္ရာ အေမြအႏွစ္အျဖစ္ ေတြ႕ရွိႏုိင္ပါသည္။ ယင္း သတၱ၀ါကို ရခုိင္ လူမ်ိဳးတို႔က “ဗ်ာလ” ဟုေခၚဆို ခဲ့ၾကသည္။ အဆိုပါ သတၱ၀ါ မွာရခုိင္ လူမ်ိဳးတို႔၏ ေရွးရုိး စဥ္ဆက္ တစ္ေလွ်ာက္ ရွိခဲ့ေသာ ဒ႑ာရီဆန္ေသာ သတၱ၀ါျဖစ္သည္။

ယင္း ‘ဗ်ာလ’ ကို သတၱ၀ါ ကိုးမ်ိဳး၏ ေကာင္းျမတ္ေသာ ခြန္အား စြမ္းအင္ ရွိေသာ သတၱ၀ါတို႔၏ အစိတ္ အပိုင္းမ်ားႏွင့္ ေပါင္းစပ္ ထားသည္။ယင္းသုိ႔ သတၱ၀ါ ကိုးမ်ိဳး၏ အစိတ္ အပိုင္းမ်ားႏွင့္ ေပါင္းစပ္ ထားျခင္းေၾကာင့္ ‘န၀ ရူပ ဗ်ာလ’ ဟုလည္းေခၚသည္။ အဆုိပါ ‘န၀ ရူပ ဗ်ာလ’ ရုပ္တြင္ ပါရွိသည့္ သတၱ၀ါ ကိုးမ်ိဳး၏ အစိတ္အပုိင္း မ်ားမွာ -

* ၁. ဆင္ႏွာေမာင္း
* ၂. သမင္မ်က္လံုး
* ၃. ၾကံ႕ခ်ိဳ
* ၄. ၾကက္တူေရြးလွ်ာ
* ၅. ငါးၾကင္းကြက္
* ၆. ေဒါင္းအျမီး
* ၇. ျမင္းနားရြက္
* ၈. က်ားအစြယ္
* ၉. ျခေသၤ့လက္၀ါး တုိ႔ျဖစ္သည္။

ထိုကဲ့သို႔ ထူးျခားေသာ စြမ္းအင္ရွိသည့္ အစိတ္အပိုင္းမ်ားကို တစ္ေကာင္တည္း ျဖစ္ေအာင္ ေပါင္းစပ္ ထားျခင္းမွာလည္း ဗ်ာလ သတၱ၀ါ ၏ ထူးျခားမႈကို ရည္ညႊန္းထားသည့္ အဓိပၸါယ္ ျဖစ္သည္။ ဗ်ာလတြင္ ပါရွိသည့္ အစိတ္အပိုင္းမ်ား အနက္ ၾကက္တူေရြးလွ်ာသည္ စကား ပရိယာယ္ ၾကြယ္၀ျခင္းကို လည္းေကာင္း ၊ ေဒါင္းအျမီးသည္ လွပ တင့္တယ္ ျခင္းကို လည္းေကာင္း ၊ ျမင္း နားရြက္သည္ အၾကား အာရံု ထက္ျမက္ျခင္း ကိုလည္းေကာင္း ၊ သမင္မ်က္လံုး သည္ အျမင္အာရံု စူးရွျခင္းကို လည္းေကာင္း ၊ငါး၏ ကိုယ္ထည္သည္ လ်င္ျမန္ ဖ်တ္လတ္ျခင္းကို လည္းေကာင္း ၊ ၾကံ႕ခ်ိဳ ၊ က်ားစြယ္ ၊ျခေသၤ့ လက္၀ါး ၊ ဆင္ႏွာေမာင္း သည္ စြမ္းအင္ ၾကီးမားျခင္းတို႔ကို လည္းေကာင္း အသီးသီး ကိုယ္စားျပဳပါသည္။

အဆုိပါ သတၱ၀ါ ကိုးမ်ိဳး တို႔၏ အစိတ္အပိုင္းျဖင့္ တန္ဆာ ဆင္အပ္ေသာ သတၱ၀ါအား ထားရွိ ျခင္းျဖင့္ “အဗ်ာေလာ- ေဘးဥပါဒ္ကို မျဖစ္ေစတတ္ဘဲ ၊ လာေဘာ - လာဘ္လာဘကိုသာ ျဖစ္ေစတတ္၏“ ဟု ရခုိင္လူမ်ိဳးတုိ႕ ယံုၾကည္ထားၾကသည္။

ဗ်ာလကို ရခုိင္ ေ၀သာလီေခတ္ သာသနိက အေဆာက္အအံု မ်ားတြင္ စတင္ေတြ႕ ရွိရသည္။ ယင္းထက္ ေရွးက်ေသာ ရုပ္ထုမ်ားလည္း ရွိေကာင္း ရွိႏုိင္ပါေသးသည္။ မဂၤလာ အခမ္းအနားမ်ား ၌ သံုးစဲြေသာ အသံုး အေဆာင္ ပစၥည္းမ်ားတြင္ အနည္းငယ္ ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ရခိုင္လူမ်ိဳး တို႔၏ ေရွးေဟာင္း အထိမ္းအမွတ္ တခုျဖစ္ေသာ ‘န၀ ရူပ ဗ်ာလ’ ကို ေက်ာင္းကန္ ၊ေစတီ ပုထိုးမ်ားတြင္ လည္းေကာင္း ၊ ထင္ရွားေသာ အေဆာက္ အဦး မ်ားတြင္ လည္ေကာင္း စြမ္းအင္ ကိုးမ်ိဳး ေပါင္းစု ထားေသာ အေစာင့္ အေရွာက္ သတၱ၀ါ အျဖစ္ ထားေလ့ရွိပါသည္။

မဟာမုနိ

မ်ဳိးရုိးအဆက္ဆက္ ကုိးကြယ္လာခဲ႔ေသာ မဟာမုနိ

Friday, 06 November 2009 

ေဂါတမဗုဒၶ သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္ စစ္မွန္ေသာ ဗုဒ၏ကုိယ္ပြားသာလွ်င္ ျဖစ္တန္ရာ၏ဟု ရခုိင္လူမ်ဳိးမ်ား အယုံအႀကည္ရွိေသာ မဟာမုနိရုပ္ရွင္ေတာ္ျမတ္ႀကီးသည္ ရခုိင္လူမ်ဳိးတုိ႔သမုိင္း မွတ္တမ္းအားလုံး၏ ကုိးကားခ်က္ျဖစ္သည္။ ထုိသမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ားသည္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာရွိခဲ႔ျပီးေနာက္ မ်က္ေမွာက္ထုံးတမ္းစဥ္မ်ားကုိ ထည့္သြင္းထားရွိသည္။ သီရိလကၤာ၏ ပါဠိစာေပမွ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ဆင္းသက္ႀကီးထြားလာမွဳရွိျပီး ပုဂံ၏ လႊမ္းမုိးမွဳေအာက္မွာ ကုိးကြယ္မွဳ ဘာသာအယူ၀ါဒအဆင့္ဆင့္ထိ က်ယ္ျပန္႔လာပါသည္။

စႏၵသူရိယ ဘုရင္မင္းျမတ္ ရခုိင္ျပည္ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔သည္အခ်ိန္အခါက ဗုဒၶရုပ္ထုေတာ္ကုိ သြန္းလုပ္သည္ဟု ရုိးရာဓေလ့ ထုံးတမ္းစဥ္လာယုံႀကည္မွဳ ထားရွိႀကသည္။ စႏၵသူရိယဘုရင္မင္းျမတ္သည္ ဗုဒၶ၏ ေဟာႀကားျပသမွဳတုိ႔၏ သတင္းကုိ ႀကားသိရျပီး ဗုဒၶကုိရုိေသကုိးကြယ္ရန္ ဆႏၵျပင္းျပလာသည္ဟု အဆုိရွိေလသည္။ အိႏၵိယႏုိင္ငံ သာ၀တၳိျပည္တြင္ သီတင္းသုံးေနထုိင္ေတာ္မူေသာ ေဂါတမဗုဒၶသည္ ထုိအေႀကာင္းအရာကုိ သိရွိလာေသာေႀကာင့္ ဗုဒၶက သူ၏သာ၀က အာနႏၵာအား ေျပာျပေလသည္မွာ “ေႀကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းေသာ ေရနဂါးမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ထားေသာ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔ေသာ ျမစ္ပင္လယ္သမုဒၵရာကုိ ျဖတ္ေက်ာ္လာရမည္ျဖစ္၍ ဤကဲ႔သုိ႔ေသာ ခက္ခဲႀကမ္းတမ္းေသာခရီးသည္ စႏၵသူရိယဘုရင္မင္းျမတ္အတြက္ အလြန္အႏၱရာယ္ရွိလိမ့္မည္။ ထုိ႔ေႀကာင့္ တပည့္ရဟႏၱာ (၅၀၀) ႏွင့္အတူ ေဂါတမဗုဒၶသည္ ေကာင္းကင္ခရီးျဖင့္ ႀကြေရာက္လာျပီး ေက်ာက္ေတာ္ျမဳိ႕၏ တဖက္ကမ္းရွိ ေမာရပဗၺတေတာင္၌ ဆင္းသက္ရပ္နားေတာ္မူခဲ႔ေလသည္။ ဤတြင္ ဗုဒၶ၏ ေရွးေရွးဘ၀ေပါင္းမ်ားစြာက က်င္လည္ေတာ္မူခဲ႔ေသာေနရာတုိ႔တြင္ ဗုဒၶ၏ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ ဌာပနာထည့္၍ ဘုရားပုထုိးမ်ားစြာတုိ႔ကုိ တုိင္းျပည္အႏွံ႔ တည္ထားကုိးကြယ္လာႀကလိမ့္မည္ဟု ႀကဳိတင္ေဟာကိန္းထုတ္ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ေပးေလသည္။ဤကဲ႔သုိ႔ဗုဒၶ၏ ဗ်ာဒိတ္ေပးခ်ိန္တြင္ မဟာပထ၀ီေျမႀကီးသည္ တုန္လွဳပ္ျပီး ပင္လယ္သမုဒၵရာတုိ႔သည္ ေရေႏြးအုိးဆူသကဲ့သုိ႔ ဆူပြက္ေလသည္။ စႏၵသူရိယဘုရင္မင္းျမတ္သည္ ဤနိမိတ္ေဆာင္ေသာ လကၡဏာမ်ား၏ ဆုိလုိရင္းကုိ သူ၏ေဗဒင္ဆရာ၊ ဟူးရားတတ္တုိ႔အား ေမးျမန္းစုံစမ္းလွ်က္ တုန္လွဳပ္ထိတ္လန္႔ရျခင္းျဖစ္ေလသည္။ ေဂါတမဗုဒၶ ရခုိင္ျပည္ကုိ ေရာက္ရွိလာသည့္အေႀကာင္းကုိ ဘုရင္မင္းျမတ္သိရွိေတာ္မူေသာအခါ ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ အေျခြအရံတုိ႔ႏွင့္အတူ သူ၏မိဖုရားေခါင္ႀကီး စႏၵရမာလာ၊ သူ၏မွဳးမတ္ တုိင္းသူျပည္သားတုိ႔ႏွင့္အတူ ပဗၺတေတာင္ေပၚသို႔ သြားေရာက္ႀကေလသည္။ ဘုရင္မင္းျမတ္သည္ ေဂါတမဗုဒၶအား အရုိအေသေပးျပီးေနာက္ ဗုဒၶက သူ႔အား ပဋိစၥသမုပၸါဒ္စက္၀ုိင္းတရားေတာ္ကုိ ေဟာႀကားသင္ျပခဲ့ေလသည္။ ယင္းျပီးေနာက္ ျမဳိ႕ေတာ္တြင္(၇) ရက္ႀကာ သီတင္းသုံးေနထုိင္မူမည္ကုိ ဗုဒၶကသေဘာတူလက္ခံေလသည္။ ျမဳိ႕ေတာ္မွ ဗုဒၶမထြက္ခြာမွီ ဗုဒၶပရိနိဗၺာန္ ျပဳေတာ္မူျပီးေနာက္ ႏွစ္ေပါင္း (၅၀၀၀)တုိင္တုိင္ ႀကည္ရုိေလးစားမွဳခံရမည္ျဖစ္ေသာ ဆံေတာ္ဓါတ္ႏွင့္ ဗုဒၶ၏ရုပ္ထုကုိယ္ပြားေတာ္တစ္ဆူထားခဲ႔မည္ဟု ဗုဒၶသေဘာတူလက္ခံေလသည္။

နန္းေတာ္ရာ၏ အေရွ႕ေျမာက္ဘက္ သီရိဂုတၱေတာင္ကုန္းေပၚတြင္ အေလးအျမတ္ထားရွိေသာ ဗုဒၶရုပ္ထုေတာ္ကုိ ေကာင္းကင္ဘုံ ဗိသုကာပညာရွင္ နတ္မ်ား၏ဘုရင္ သိႀကားမင္းႏွင့္အတူ စႏၵသူရိယဘုရင္မင္းျမတ္အပါအ၀င္ တုိင္းသူျပည္သားတုိ႔က တည္ထားကုိးကြယ္ႀကေလသည္။ ရုပ္ထုေတာ္အတြင္းပုိင္သုိ႔ ေဂါတမဗုဒၶ၏ ရင္ေငြ႔ေတာ္ဓါတ္ထည့္လုိက္ေသာအခါ ေဂါတမဗုဒၶႏွစ္ဆူရွိလာသကဲ႔သုိ႔ ျဖစ္ေပၚလာေလသည္။ အံ့ႀသႀကည္ညဳိစရာေကာင္းလွေသာ လကၡဏာရပ္မ်ား ေပၚထြက္လာေလသည္။ မဟာပထ၀ီေျမႀကီး တုန္လွဳပ္လာျပီး ရုပ္ထုေတာ္သည္ တျဖည္းျဖည္း အသက္ရွိသကဲ႔သုိ႔ သူ၏ ေနာင္ေတာ္ ေဂါတမဗုဒၶအား ႀကဳိဆုိသည့္အေနအထားႏွင့္ မတ္တပ္ထရပ္ေလသည္။ ထုိ႔ေနာက္ ေဂါတမဗုဒၶသည္ သူ၏သာ၀က ဗုဒၶရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္အတူ သံတြဲဘက္သုိ႔ ေကာင္းကင္ခရီးျဖင့္ ႀကြသြားေလသည္။ ယင္းအခ်ိန္အတြင္း ဘုရင္ စႏၵသူရိယမင္းျမတ္သည္ သူ၏ မူးမတ္ေသနာပတိတုိ႔ႏွင့္အတူ အေႀကာင္းကိစၥတုိ႔ကုိ တုိင္ပင္ျပီးေနာက္ ဗုဒၶ၏စစ္မွန္ေသာ ရုပ္ထုေတာ္အား ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ျပီး ပြဲလမ္းသဘင္မ်ား က်င္းပေလသည္။ ရုပ္ထုေတာ္၏ ထူးျခားခ်က္မ်ားမွာ ေရာင္ျခည္ေတာ္ေျခာက္သြယ္ ထြက္ရွိေလသည္။ ရုိေသကုိင္းရွုိင္းသူမ်ားမွာ အနီးကပ္ဖူးေမွ်ာ္လာေသာအခါ ေရာင္ျခည္ေတာ္မ်ား ထြက္ရွိျပီး အယုံအႀကည္မရွိသူမ်ား ဖူးေမွ်ာ္ေသာအခါ ေရာင္ျခည္ေတာ္မ်ား ေမွးမွိန္သြားေလ့ရွိသည္ဟု အဆုိရွိေလသည္။ ရုပ္ထုေတာ္တည္ရွိေသာ ေနရာ၏ပတ္၀န္းက်င္ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာတုိ႔တြင္ အေစာင့္အေရွာက္အျဖစ္ ေက်ာက္ရုပ္ထုမ်ားထားရွိျပီး မေကာင္းေသာ အႀကံအစည္ရည္ရြယ္ခ်က္တုိ႔ႏွင့္ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္အနီးသုိ႔ လာေရာက္သူတုိ႔အား အေ၀းသုိ႔ ေရွာင္ရွားသြားေစသည္။

ေ၀သာလီေခတ္မွ ပထမဘုရင္တုိင္ေအာင္ ဗုဒၶရုပ္ထုေတာ္အတြက္ ေက်ာက္ပလႅင္တစ္ခုတည္ေဆာက္ျပီး သိမ္ေတာ္ကုိ ျပန္လည္တည္ေဆာက္သည္ဟု အဆုိမွတပါး အျခားမည္သည့္အေႀကာင္းအရာကုိမွ မွတ္တမ္းတင္ထားျခင္း မရွိခဲ႔ေပ။ ေ၀သာလီမွ ပထမဆုံးဘုရင္၏ အရုိက္အရာကုိ ဆက္ခံသူသည္ မဟာမုနိသိမ္ေတာ္အား ျပန္လည္မြမ္းမံျပင္ဆင္မွဳ ျပဳလုပ္ေလသည္။ သီရိလကၤာႏွင့္ ပုဂံမွ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားသည္ ရုပ္ထုေတာ္အားကုိးကြယ္ဆည္းကမ္ရန္ ေရာက္ရွိလာခဲ႔ႀကသည္။ ပ်ဴ-ဗမာႏွင့္ မြန္ဘုရင္မ်ားက မဟာမုနိ သိမ္ေတာ္ႀကီးအတြင္း အေလးအျမတ္ထားေသာ ဗုဒၶရုပ္ထုေတာ္အား ပုိင္ဆုိင္လုိေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ရခုိင္ျပည္ကုိက်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္လာခဲ႔ႀကသည္ဟု အဆုိရွိေလသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း မည္သည့္ဘုရင္တစ္ပါးမွ ေအာင္ျမင္မွဳ မရွိခဲ႔ေပ။ တခ်ဳိ႕သည္ သိမ္ေတာ္ႀကီးအား ျပန္လည္ျပဳျပင္ မြမ္းမံရန္ ကတိက၀တ္ျပဳႀကေလသည္။ (၁၂) ရာစုအခ်ိန္တြင္ သိမ္ေတာ္ႏွင့္ ဗုဒၶရုပ္ထုေတာ္ ေပ်ာက္ဆုံးေလသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ေလးျမဳိ႕ေခတ္မွ ဘုရင္တပါး၏ အရုိက္အရာဆက္ခံသူမ်ားသည္ ယုံႀကည္မွုကုိ ဆက္လက္ေထာက္ခံျခင္းျဖင့္ ရုပ္ထုေတာ္ႏွင့္ သိမ္ေတာ္ႀကီးတုိ႔ကုိ ျပန္လည္ရွာေဖြေတြ႔ရွိျပီး သိမ္ေတာ္အား ျပန္လည္ေတာက္ေဆာက္ခဲ႔ႀကေလသည္။

ေျမာက္ဦးမင္းဆက္ကုိ တည္ေထာင္သူ ဘုရင္မင္းေစာမြန္သည္ သူ၏ျမဳိ႕ေတာ္မွ မဟာမုနိသုိ႔ လမ္းတခုေဖာက္လုပ္တည္ေဆာက္ျပီး မင္းမ်ဳိးမင္းႏြယ္တုိ႔၏ ရုိးရာထုံးတမ္းစဥ္လာ ဘုရားဖူးခရီးတစ္ခုစတင္ခဲ့ေလသည္။ (၁၆) ရာစုတြင္ ဘုရင္းမင္းဗာသည္ ေျမာက္ဦးျမဳိ႕မွ သွ်စ္ေသာင္းဘုရားအပါအ၀င္ တုိင္းျပည္အႏွံံံ႔တြင္ တည္ရွိေနေသာ ဘုရားေက်ာင္းအေဆာက္အဦး အမ်ားအျပားတုိ႔အတြင္း မူရင္းႏွင့္ ဆင္တူျဖစ္ေသာ မေရမတြက္ႏုိင္သည့္ မဟာမုနိရုပ္ပြားေတာ္မ်ားကုိ ထုလုပ္ထားရွိရန္ အမိန္႔ေတာ္ခ်မွတ္ခဲ့ေလသည္။

၁၇၈၄-ခု တြင္ ျမန္မာဘုရင္ ဘုိးေတာင္ဘုရားသည္ ရခုိင္ျပည္ကုိ သိမ္းပုိက္ေလသည္။ ထုိ႔ေနာက္ မဟာမုနိရုပ္ရွင္ေတာ္ျမတ္အား မႏၱေလးသုိ႔ သယ္ယူသြားခဲ႔သည္။ ထုိရုပ္ရွင္ေတာ္ျမတ္ႀကီးအား ျမန္မာျပည္တြင္ ယေန႔ထိတုိင္ အေလးျမတ္ဆုံးထားေသာ ရုပ္ထုေတာ္အျဖစ္ ဆက္လက္မွတ္ယူထားႀကဆဲျဖစ္သည္။ ဆုံးရွုံးသြားေသာ အေမြအႏွစ္ေႀကာင့္ ရခုိင္ျပည္သူတုိ႔အား နက္နက္နဲနဲ စိတ္ထိခုိက္ေစခဲ႔သည္။ ဆက္လက္ျပီး မႀကာမီ ျဗိတိသွ်တုိ႔၏ အုပ္ခ်ဳပ္မွုကုိ ရခုိ္င္ျပည္သူတုိ႔ ဆက္လက္ခံရေလသည္။ (၁၈၆၇) ခုႏွစ္တြင္ မဟာမုနိသိမ္ေတာ္ရာ အနီးပတ္၀န္းက်င္မွ ေတြ႔ရွိေသာ ေက်ာက္ရုပ္ထုေတာ္တစ္ဆူအတြက္ ဘုရားသိမ္ေတာ္ကုိတည္ေဆာက္ခဲ႔ႀကသည္။

လြန္ခဲ႔ေသာ ႏွစ္(၈၀)အတြင္းက နဂုိမူရင္းအတုိင္း သိမ္ေတာ္ႀကီးကုိ ျပန္လည္ျပင္ဆင္မြမ္းမံမွဳတုိ႔ကုိ လုပ္ေဆာင္ခဲ႔သည္။ ယင္းအခ်ိန္တြင္ ေအာက္ရင္ျပင္မ်ားကုိ ျပန္လည္ထိမ္းသိမ္းေပးျပီး မႏၱေလး၌ရွိေသာ မူရင္းမဟာမုနိ ထုိင္ေတာ္မူပုံစံ ေႀကးရုပ္ထုေတာ္္အသစ္တစ္ဆူကုိ သြန္းလုပ္ခဲ႔ႀကသည္။ ယေန႔အခါမွာ မဟာမုနိဘုရားသိမ္ေတာ္ေနရာသည္ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ဘုရားဖူးတုိ႔၏ အေရးႀကီးေသာ ဗဟုိအခ်က္အခ်ာ တစ္ခုအျဖစ္ ျပန္လည္စည္ကားလာပါသည္။

မဟာမုနိသိမ္ေတာ္သည္ နန္းေတာ္ရာကုန္း၏ အေရွ႔ေျမာက္ေထာင့္၌ရွိေသာ ေတာင္ပူစာတစ္ခုကုိ လႊမ္းျခဳံျပဳလုပ္ထားေသာ ေနရာတစ္ခုျဖစ္သည္။ ေရွးႏွစ္ေပါင္း ရာစုမ်ားစြာကပင္ မဟာမုနိဘုရားသိမ္ေတာ္တြင္ ဘုရားဖူးခရီးသည္မ်ား စည္ကားသုိက္ျမဳိက္ေနေသာ ဗဟုိအခ်က္အခ်ာလည္းျဖစ္ျပီး က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္သူမ်ား လက္ေအာက္ ရခုိင္ျပည္က်ေရာက္ျပီး ရခုိင္ျပည္သူျပည္သားမ်ား ဆင္းရဲဒုကၡခံစားခဲ႔ရေလေသာအခါ ယာယီအားျဖင့္ ဘုရားဖူးခရီးသည္မ်ား နည္းပါးမွုရွိခဲ႔ေလသည္။ မူရင္းအေဆာက္အဦး၏အႀကြင္းအက်န္ လုံး၀မရွိခဲ႔ေသာ္လည္း ယင္း၏ မူရင္းပုံစံတစ္ခုျဖစ္သည္ကုိ ေကာင္းကင္ဓါတ္ပုံမ်ားတြင္ ေတြ႔ျမင္ႏုိင္သည္။ ဘုရားသိမ္ေတာ္ကုိ ေထာင့္မွန္စတုဂံနံရံႏွစ္ဆင့္က ၀ုိင္းရံထားရွိျပီး သိမ္ေတာ္၏အေရွ႔ဘက္ အေနာက္ဘက္ေတာင္ဘက္ႏွင့္ ေျမာက္ဘက္တုိ႔တြင္ ၀င္ေပါက္ေလးေပါက္ ေဖာက္ထားျပီး အေရွ႕ဘက္၀င္ေပါက္ကုိအဓိက ၀င္ေပါက္အျဖစ္ ထားရွိသည္။ ပထမဆုံး ရင္ျပင္၏ အေရွ႕ေတာင္ေထာင့္ႏွင့္ အေရွ႕ေျမာက္ေထာင့္တုိ႔တြင္ ဗုဒရုပ္ထုေတာ္ႀကီးအား ရုိးရာဓေလ့ထုံးတမ္းစဥ္လာအရ ကုိယ္လက္သန္႔စင္ရန္အတြက္ အသုံးျပဳရန္ ေရကန္ႀကီးႏွစ္ခု ထားရွိပါသည္။ အိႏၵိယအေရွ႕ေျမာက္ပုိင္း နာလႏၵ၌ရွိေသာ ထင္ရွားေက်ာ္ႀကားေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား စုေ၀းေနထုိင္ေသာ ေနရာတစ္ခုျဖစ္ျပီး ေရွး (၆) ရာစုမွပင္ အဆင့္ဆင့္ေျပာင္းလဲ တုိးတက္လာေသာ အဓိက ဂူဘုရားေက်ာင္းေတာ္တြင္ ယခင္မူရင္းနည္းတူ အနီးစပ္ဆုံး ပုံစံျဖစ္ေသာ ဘုရားေက်ာင္းေဆာင္ကုိ ေတြ႔ရွိႏုိင္ေလသည္။

 

PAMELAS GUTMAN ၏ THE MAHAMUNIul;.lxm;ygonfဘာသာျပန္ဆုိပါသည္။

 

ဘယ္သူကပညာ႐ွိလဲ

သီတဂူ ဆရာေတာ္ႏွင့္ ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္းတုိ႔ အေမးအေျဖ စကားပြဲ

Friday, 14 August 2009 09:58    by ေအာင္နိုင္

၁၄ ၊ ႀသဂုတ္ ၊ ၂၀၀၉ (ကြယ္လြန္ျခင္း ၁၉ ႏွစ္ေျမာက္ အထိမ္းအမွတ္ေန႔)

၁၉၈၄ ခုႏွစ္ဒီဇင္ဘာ (၂၆) ရက္ေန႔တြင္ ဗမာျပည္ သဲကုန္း သပိတ္အုိင္ ေတာရဆရာေတာ္ အရွင္ အရွင္ညာဏိႆရ အမွဴးျပဳေသာ ဆရာေတာ္ႀကီး (၄)ပါးသည္ ေျမာက္ဦးသုိ႔ ဘုရားဖူးေရာက္ရွိႀကပါသည္။ ထုိစဥ္ ရခုိင္ျပည္ သာသနာေရးကိစၥႏွင့္ ရခုိင္-ျမန္မာ ပ႑ိတ္ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္းအား ေမးခြန္းႀကီး (၆) ခြန္း ေမးခဲ႔ပါသည္။

 ယင္းသုိ႔ ဆရာေတာ္ ဦးညာဏိႆရ( ယခုသာသနာ့ ဥေသွ်ာင္ ပီနန္ဆရာေတာ္ (၀ါ) သီတဂူဆရာေတာ္ႀကီး) အေမးႏွင့္ ဆရာႀကီး၏ အျပည့္အစုံ ေျဖႀကားခ်က္မ်ားကုိ ျပန္လည္၍ ဆရာႀကီးက အသံသြင္းေပးခဲ႔သည္။ ဆရာႀကီးသည္ ရခုိင္စကားျဖင့္ အသံသြင္းခဲ႔သည္ကုိ ျမန္မာျပည္ရွိတုိင္းရင္းသားမ်ားအားလုံး ဖတ္ရွုႏုိင္ရန္အတြက္ ျမန္မာစကားေျပျဖင့္ ျပန္လည္၍ ေရးသားတင္ျပလုိက္ရျခင္းျဖစ္သည္။

    ဆရာေတာ္ ဦးညာဏိႆရ၏ ေမးခြန္းႀကီး (၆) ခြန္း

ေမးခြန္း (၁)

          ရခုိင္ျပည္ သာသနာသည္ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶသာသနာမွ ဆင္းသက္လာေသာ သာသနာမဟုတ္၊ မဟာယာန ဂုိဏ္းမွ ဆင္းသက္လာေသာ သာသနာျဖစ္သည္။

ဤအေႀကာင္းကုိ ေျဖရွင္းေပးပါ။

ေမးခြန္း (၂)

          ဗုဒၶ၏ ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာႏွင့္ သဂၤါယနာ ေျခာက္တန္စသည္တုိ႔တြင္ မပါရွိပဲ ရခုိင္ျပည္သုိ႔ ျမတ္စြာဘုရား ႀကြေရာက္လာခဲ႔သည္ဟု ရခုိင္ျပည္တြင္ ေရးသားေျပာဆုိေနႀကသည္မွာ ဘုရားေဟာတရားေတာ္ႏွင့္ မကုိက္ညီပါ။

ဤအေႀကာင္းကုိ ေျဖရွင္းေပးပါ။

ေမးခြန္း (၃)

ဗုဒၶ၏ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာစသည္တုိ႔၌ မပါရွိပဲ ျမတ္စြာဘုရားသည္ စႏၵသူရိယမင္းႀကီးႏွင့္ ေတြ႔ဆုံျပီး မဟာျမတ္မုနိဘုရားကုိ သြန္းလုပ္ခဲ႔သည္ ဟုေရးသားေျပာဆုိႀကသည္။

ဤအေႀကာင္းကုိ ေျဖရွင္းေပးပါ။

ေမးခြန္း (၄)

သဂၤါယနာ ေျခာက္တန္သာ ကမၻာက အတည္ျပဳထားသည္။ ရခုိင္ျပည္တြင္ သဂၤါယနာတင္ခဲ႔သည္ဟု ေရးသားေျပာဆုိေနႀကသည္။ ဤသုိ႔ေျပာဆုိေနႀကျခင္းသည္လည္း မဟာအမွားျဖစ္သည္။

ဤအေႀကာင္းကုိလည္း ေျဖရွင္းေပးပါ။

ေမးခြန္း (၅)

   ရခုိင္ျပည္ရွိ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ ေက်ာရုိးေတာ္ဓါတ္၊ ဦးရာဇ္ေတာ္ဓါတ္၊ လည္ရုိးေတာ္ဓါတ္စသည္ျဖင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိး အမည္ေပးထားႀကသည္။ ဤအေႀကာင္းကုိလည္း ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာစသည္တုိ႔တြင္ မေတြ႔ရ၍ ေျဖရွင္းေပးပါ။

ေမးခြန္း (၆)

ရခုိင္ျပည္တြင္ အသုံးျပဳေသာ ပိဋကတ္ ပါဠိေတာ္မ်ားမွာ ျမန္မာမူျဖစ္သေလာ၊ မည္သည့္မူ ျဖစ္သနည္း။ သဂၤါယနာ ေျခာက္တန္တြင္ ပါေသာမူျဖစ္သေလာ ေျဖရွင္းေပးပါ။

ကတိႏွစ္ခု ေတာင္းခံျခင္း

   အရွင္ဘုရား တပည့္ေတာ္အား ေမးထားေသာ ေမးခြန္းမ်ားကုိ လြယ္ကူစြာ ေျဖရွင္းႏုိင္သည္။ သုိ႔ေသာ္ အရွင္ဘုရားက တပည့္ေတာ္အား ကတိႏွစ္ခု ေပးရပါမည္။ သုိ႔မွသာ တပည့္ေတာ္ေျဖႀကားႏုိင္ပါမည္။ ကတိမ်ားကုိ မယူဆုိပါလွ်င္ တပည့္ေတာ္ တခြန္းမွ် ျပန္မေျဖပါ… ဘုရား။

   ဆရာေတာ္က “မည္ကဲ႔သုိ႔ ကတိမ်ားပါသနည္း” ဟု ေမးေသာအခါ ပထမကတိမွာ “ တပည့္ေတာ္ေျပာေသာ စကားမ်ားကုိ တစ္လုံးမွ် မယုံပါဘူး ဆုိေသာ ကတိပါ။ အဘယ္ေႀကာင့္ ဤကတိမ်ဳိးကုိ ေတာင္းရပါသလဲကုိ ဥပမာျပဳပါမည္။ ျမတ္စြာဘုရားသခင္သည္ “ေကသမုတၲိ” သုတၲန္ကုိ ကာလမပုဏၰားရြာ၌ သံသယကင္းရွင္းရန္အတြက္ ေဟာႀကားခဲ႔ပါသည္။ ဆရာ၊ မိဘ အစရွိေသာသူမ်ား အစဥ္အဆက္မျပတ္ေျပာေသာစကားမ်ားကုိ မယုံပါႏွင့္၊ ငါဘုရား ေဟာသည္ဟူ၍လည္း မယုံပါႏွင့္၊ စာအုပ္ႀကီး၌ ပါရွိသည္ဟူ၍လည္း မယုံပါႏွင့္ အစရွိသည္ျဖင့္ ေဟာႀကားခဲ႔ပါသည္။ ငါဘုရား ေဟာသည္ဟူ၍လည္း မယုံပါႏွင့္ဆုိလွ်င္ အဘယ္ကုိ ယုံရပါမည္နည္း ဟုေမးစရာရိွလာပါသည္။

   ဘုရားရွင္က က်ဳိးေႀကာင္း စပ္မွယုံ၊ ေႀကာင္းက်ဳိးစပ္မွ ယုံ ဟုေဟာႀကားခဲ႔ပါသည္။ က်ဳိးေႀကာင္း၊ ေႀကာင္းက်ဳိးစပ္၍ မွန္ကန္ေသာစကားမွာ ဘုရားစကားသာျဖစ္ပါသည္။ ဘုရား၏စကားသည္ မွားသည္ဟူ၍ မရွိပါ။ ထုိ႔ေႀကာင့္ တပည့္ေတာ္ေျပာေသာ စကားမ်ားကုိလည္း ဤဥပမာ၌ရွိေသာ ယုတၲိ သုံးပါးႏွင့္တကြ ဘုရားရွင္သည္ ေနာက္ဆုံးပရိနိဗၺာန္မစံမွီ သုဘႏၵရဟန္း ႀကီးအား ေဟာထားသည့္အတုိင္း မဟာပေဒသတရားေတာ္ ေလးပါးႏွင့္ ျပည္စုံပါလွ်င္ ယုံပါဆုိေသာ ကတိကုိ ခံေစခ်င္၍ ေျပာႀကားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ထုိ႔ေႀကာင့္ တပည့္ေတာ္ေျပာေသာ စကားရပ္ဤအဂၤါရပ္ႏွင့္ ျပည့္စုံမွသာ ယုံပါ။ မျပည့္စုံပါက မယုံပါႏွင့္ ဟုဆုိလုိျခင္းျဖစ္ပါသည္..ဘုရား။ သုိ႔မဟုတ္ပါက တပည့္ေတာ္မွာ အက်ဳိးမျဖစ္ဘဲ အျပစ္သာျဖစ္ပါသည္။

   အဘယ့္ေႀကာင့္ဆုိေသာ္ တပည့္ေတာ္သည္ ဘုရားမဟုတ္ေသာေႀကာင့္ပါ… ဘုရား။ ဗုဒၶစကားသည္ တခြန္းတည္းႏွင့္ မွန္ကန္ပါသည္။ တပည့္ေတာ္သည္ ပုထုဇဥ္ျဖစ္ေသာေႀကာင့္ အမွားရွိပါမည္။ ယင္းအမွားကုိ ေထာက္ျပလွ်င္ တပည့္ေတာ္ ၀မ္းသာပါမည္။ ထုိ႔ေႀကာင့္ အရွင္ဘုရားသည္ တပည့္ေတာ္ေျပာေသာ စကားမ်ားကုိ ယုတၲိသုံးပါးႏွင့္ မကုိက္ညီလွ်င္ မဟာပေဒသတရားႏွင့္ မကုိက္ညီလွ်င္ အရွင္ဘုရားထပ္၍ ေမးခြန္းထုတ္ပါ။ တပည့္ေတာ္ စကားကုိ ထပ္၍ ေမးခြန္းမထုတ္လွ်င္ တပည့္ေတာ္ေျပာေသာ စကားကုိ အရွင္ဘုရားလက္ခံယုံႀကည္ျပီး မွန္ကန္သည္ဟု မွတ္ယူရပါမည္.. ဘုရား။ ဤကတိကုိ အရွင္ဘုရားတုိ႔ထံမွ ရယူပါမည္။ ထုိအခါ စစ္ကုိင္းဆရာေတာ္ႀကီးက ဆရာေတာ္ဦးညာဏိႆရအား ကတိခံယူရန္ေျပာပါသည္။

  ဒုတိယကတိမွာ ဤေနရာ၌ မေျပာအပ္ေသာ စကားျဖစ္ပါသည္။ အရွင္ဘုရားက ေျပာသာေျပာပါ ကိစၥမရွိပါဟု ဆုိလွ်င္ တပည့္ေတာ္ ေျပာပါမည္။ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားက ေျပာပါဟုဆုိသျဖင့္ ဆရာႀကီးကထက္၍ ေျပာပါသည္။ ရခုိင္ျပည္သည္ ကုိလုိနီစနစ္ႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ျပီး ကၽြန္သက္ရွည္လာခဲ႔သည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း (၂၀၀) ရွိပါျပီ… အရွင္ဘုရား။ 

   ႏွစ္ေပါင္း (၂၀၀) အတြင္း ျပည္ေထာင္စု တုိင္းရင္းသားမ်ား ျမန္မာျပည္လြတ္လပ္ေရး ေတာင္းဆုိႀကေသာအခါ ရခုိင္လူမ်ဳိးမ်ားလည္း ပါ၀င္ခဲ႔သည္။ လြတ္လပ္ေရးရသည့္အခ်ိန္တြင္ ရခုိင္လူမ်ဳိးမ်ားလည္း ျပည္နယ္ေတာင္းခဲ႔ႀကပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ရခုိင္ကုိ ျပည္နယ္မေပးခဲ႔ပါ။ ဤစကားမ်ားကုိ မေျပာအပ္ဘဲႏွင့္ ေျပာေနရပါသည္။ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ကရင္တုိ႔က ျပည္နယ္ရျပီး ရခုိင္ကျပည္နယ္မရရွိျခင္းသည္ စာအားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အေျခအေနအားျဖင့္ေသာလည္းေကာင္း ရခုိင္ျပည္သည္ အလြန္ေသးငယ္ေသာေႀကာင့္ေလာ၊ အလြန္နိမ့္က်ေသာေႀကာင့္ေလာ ေပးလည္းမေပးအပ္ဟု အထင္မွား အျမင္မွား ျဖစ္ႀကရပါသည္။ မဆလ အစုိးရတက္လာေသာအခါ ရခုိင္ျပည္ကုိ ျပည္နယ္ေပးအပ္ခဲ႔ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ တုိင္းႏွင့္ျပည္နယ္ (၁၄)ခုတြင္ မဖြံ႔ျဖဳိး၊ မတုိးတက္ဆုံး ျဖစ္ေနပါသည္။

  အရွင္ဘုရား ယခုထုိင္ေနရာေနရာမွ အေနာက္သုိ႔ ေနာက္ျပန္ႀကည့္လုိက္ပါ။ ရွစ္ေသာင္းဘုရားႀကီးရွိပါသည္။ ေက်ာက္တုံးႀကီးမ်ားျဖင့္ လုိဏ္အထပ္ထပ္တည္ထားပါသည္။ ထုိဘုရား၏ ေနာက္မွာ ထုကၠန္သိမ္ဘုရား၊ ရတာနပုံဘုရားႏွင့္ အံေတာ္သိမ္မ်ားကုိ ျမင္ေတြ႔ရပါလိမ့္မည္။ ယခုအခ်ိန္ကဲ႔သုိ႔ မဖြံ႕ျဖဳိးေသးဘဲ ေသးငယ္ေနေသာအခ်ိန္အခါတြင္ တည္ထားခဲ႔ေသာ အေဆာက္အအုံမ်ား မဟုတ္ပါ။

   ဤကဲ႔ႀကီးက်ယ္ေသာ အေဆာက္အအုံမ်ဳိးကုိ သာမန္ဘုရင္မ်ား မတည္ႏုိင္ပါ။ နန္းေတာ္ကုန္းကုိ တည္ေဆာက္ထားေသာ ေက်ာက္တုံးမ်ားကိုလည္း အရွင္ဘုရားျမင္ျပီး ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းေႀကာင္း ဤအေဆာက္အဦးမ်ားကုိ တည္ေဆာက္ခဲ႔ေသာ အခ်ိန္သည္ ရခုိင္၌ ကုိယ့္မင္း ကုိယ့္ခ်င္း၊ ကုိယ့္ထီး ကုိယ့္နန္းႏွင့္ ကုိယ့္ဘာသာ သာသနာႏွင့္ ႀကီးပြားထြန္းကားေနေသာ အခ်ိန္ျဖစ္ေနသည္ကုိ အရွင္ဘုရားစိတ္မွာ မွတ္ထားရပါလိမ့္မည္။ သုိ႔မွသာ တပည့္ေတာ္ေျပာေသာစကားမ်ားကုိ သေဘာေပါက္နားလည္ပါလိမ့္မည္။

  ထုိ႔ေႀကာင့္ ရခုိင္တုိ႔သည္ ေရွးအခါက ခမ္းနားႀကီးက်ယ္ခဲ႔သည္ကုိ စိတ္ထဲ၌ မွတ္ထားရန္ ကတိကုိ ခံယူပါဘုရား။ ဆရာေတာ္မ်ားက ဒုတိယကတိကုိလည္း ခံယူေႀကာင္း ေျပာပါသည္။

   ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္း၏ ျပန္လည္ေျဖႀကားခ်က္

ရခုိင္ျပည္သည္ သူတပါးလက္ေအာက္က်ေရာက္သည့္ ရခုိင္သကၠရာဇ္ (၁၁၄၆) ခုႏွစ္ (ခရစ္သကၠရာဇ္- ၁၇၈၄ ခုႏွစ္) မွစ၍ သာသနာညဳိးႏြမ္းခဲ႔သည္မွာ ယေန႔တုိင္ျဖစ္သည္။ သာသနာေရးဆုိင္ရာ စာအုပ္တစ္အုပ္မွ် မထြက္ခဲ႔ပါ။ ထုိေခတ္မွစျပီး စာေပ၀ါသနာ အလြန္ပါသူမ်ားသည္ ေပစာမ်ားကုိ တဆင့္ကူးယူျပီး စာမူတစ္ခုကုိ ငါးေစာင္၊ ဆယ္ေစာင္ စသည္ျဖင့္ ပြားခဲ႔ႀကရပါသည္။ စာပုံႏွိပ္ေခတ္ ေရာက္ေသာအခါ ေဟာင္းႏြမ္းေနေသာ စာေပမ်ားကုိ လည္း ထပ္မကူး၊ ပုံႏွိပ္စာအုပ္ကလည္း မထြက္ႏုိင္ သည့္အတြက္ေႀကာင့္ အေဟာင္း အေဟာင္းျဖစ္ေသာ စာေပမ်ားလည္း ကြယ္ျပီး အသစ္အသစ္ျဖစ္ေသာ စာေပမ်ားလည္း မထြက္သည့္အတြက္ေႀကာင့္ ရခုိင္စာေပကြယ္ေပ်ာက္လုမတတ္ ျဖစ္ခဲ႔ပါသည္ ဘုရား။

 သို႔ေသာ္ ရခုိင္ အမ်ဳိးသား သမုိင္းသုေတသီမ်ားက ရခုိင္တုိ႔၏ သာသနာေရး၊ ဘာသာေရးစာေပမ်ားကုိ သုေတသန လုပ္နည္း (၂) မ်ဳိးရွိပါသည္ ဘုရား။ တမ်ဳိးမွာ ၀ိဇၹာနည္းျဖစ္၍ အျခားတနည္းမွာ သိပၸံနည္းျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။ သိပၸံနည္းမွာ ေငြကုန္မ်ား၍ မတတ္ႏုိင္ပါ။ ၀ိဇၹာနည္းျဖင့္ သုေတသန လုပ္ခဲ႔ရပါသည္။ တပည့္ေတာ္တုိ႔၏ ရခုိင္တြင္ ရခုိင္စကား “မဆမေျခရာေကာက္နည္း ( မုဆုိးမ ေျခရာေကာက္နည္း)” ဟု ေခၚပါသည္။ ဤနည္းျဖင့္ သုေတသနရွာေဖြရပါသည္ ဘုရား။ ဤနည္းျဖင့္ တပည့္ေနာ္တုိ႔ရွာလုိက္ေသာအခါ ရခုိင္သမုိင္းတြင္ ေျမာက္ဦးျမဳိ႕သည္ ေနာက္ဆုံးျမဳိ႕ ျဖစ္ပါသည္။ ယခုအရွင္ဘုရားတုိ႔ ျမင္ေနရေသာ ဘုရားေစတီမ်ားမွာ ေျမာက္ဦးေခတ္ မင္းေစာမြန္ လက္ထက္ကစျပီး တည္ထားခဲ႔ေသာ ဘုရားေစတီမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ဤသာသနာသည္ ေျမာက္ဦးေခတ္တြင္ စတင္ခဲ႔သေလာ ( သုိ႔မဟုတ္) မည္သည့္ေခတ္ကပင္ စခဲ႔သည္ကုိ သိရွိရန္အတြက္ ေနာက္ကုိ တလွမ္းဆုတ္ႀကည့္ ပါသည္။ ထုိေျမာက္ဦးေခတ္ မတုိင္မွီ ေလာင္းႀကက္ရွိခဲ႔ေႀကာင္း သိရပါသည္။ ထုိ႔ေႀကာင့္ ေျမာက္ဦးေခတ္သည္ ေလာင္းႀကက္ေခတ္မွ ဆင္းသက္လာေႀကာင္း သိရပါသည္ ဘုရား။ ေလာင္းႀကက္သာသနာကုိ ႀကည့္လုိက္ေသာအခါ ထုိေခတ္တေလွ်ာ္ကလုံး ေက်ာက္ဆင္းတုဘုရား၊ ေက်ာက္စာမ်ားကုိ ေလာင္းႀကက္ေခတ္ အကၡရာမ်ား၊ သကၠရာဇ္မ်ားျဖင့္ အတိအက် ေတြ႔ရပါသည္ ဘုရား။

ရကၡ၀ဏၰအကၡရာ

ေလးျမိဳ႔ေခတ္ သည္ မည္သည့္ေခတ္မွ ဆင္းသက္လာသနည္း ဆုိသည္ကုိ ေနာက္သုိ႔ တလွမ္းဆုတ္လုိက္ေသာအခါ ေ၀သာလီေခတ္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။ ေ၀သာလီေခတ္ကုိ ေရာက္ေသာအခါ ရခုိင္စာေပအရးအသားမွာ အကၡရာမ်ား ေျပာင္းလဲလာပုံကုိ ေတြ႔ရွိရပါသည္။ ေလးျမိဳ႕ေခတ္အစပုိင္းမွာ ေ၀သာလီေခတ္က ေရြ႕လ်ားလာေသာ ရကၡ၀ဏၰအကၡရာဟု ေခၚေသာ ရခုိင္အကၡရာႏွင့္ အသုံးျပဳ ေရးသားခဲ႔သည္။ ရခုိင္တုိ႔၏ ေလသံ။ ေလယူေလသိမ္းမ်ားျဖင့္ ေရးထားသျဖင့္ ရကၡ၀ဏၰအကၡရာ ဟု ေခၚပါသည္။ ေ၀သာလီေခတ္အစပုိင္းတြင္ ျဗဟၼီပြားအကၡရာႏွင့္ပင္ ေ၀သာလီေခတ္တြင္ ဘာသာရပ္အေနျဖင့္ ဘုရားတရားစာကုိ သကၠတဘာသာျဖင့္ေရးျပီး အကၡရာစာေပကုိ ရကၡ၀ဏၰအကၡရာျဖင့္ ေရးသားစ အခ်ိန္လည္း ျဖစ္သည္။ ထုိအခ်ိန္က သကၠတဘာသာသည္ ကမၻာတြင္ အဂၤလိပ္စာေပ လႊမ္းမုိးေနသကဲ႔သုိ႔ လႊမ္းမုိးေနသည့္ အခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္။ ထုိ႔ေႀကာင့္ သကၠတဘာသာျဖင့္ ရခုိင္သမုိင္းကုိ ေရးထုိးထားခဲ႔သည္ကုိ ေတြ႔ရွိရပါသည္။ ထုိကဲ႔သုိ႔ ေရးထုိးထားေသာ ေက်ာက္စာ အေျမာက္အျမားရွိပါသည္။

ေ၀သာလီေခတ္မွ ေနာက္သုိ႔ တလွမ္းဆုတ္ႀကည့္လုိက္ေသာအခါ ဓည၀တီေခတ္ ကုိ ေရာက္ရွိပါသည္ဘုရား။ ယင္းဓည၀တီေခတ္တြင္လည္း အသုံးျပဳေသာစ စာေပမ်ားရွိေႀကာင္းကုိလည္း ေတြ႔ရပါသည္။ ဤကဲ႔သုိ႔ မဆမေျခရာေကာက္နည္းျဖင့္ ေလ့လာရာ ဓည၀တီေခတ္အား သိပၸံနည္းအားျဖင့္ သမုိင္းမွတ္တုိင္ႏွင့္ သမုိင္းရုပ္ႀကြႈင္းျဖစ္ေသာ ေက်ာက္စာႏွင့္ ေက်ာက္ရုပ္ထုမ်ားကုိလည္း အထင္အရွား ေတြ႔ရပါသည္။ ထုိသမုိင္းရုပ္ႀကြင္းမ်ားမွာ အစစ္အမွန္မ်ား ျဖစ္ေနပါသည္။ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ပိဋကတ္စာေပမွာ ပုံႏွပ္စာအုပ္လည္း မရွိ။ ေပစာ၊ ပုရရုိက္စာမ်ားလည္း ကြယ္ေပ်ာက္ေနေသာေႀကာင့္ ထုိသမုိင္းရုပ္ႀကြင္းမ်ားမွာယ မကြယ္မေပ်ာ္က လက္ေတြ႔ ျမင္ႏုိင္ေတြ႔ႏုိင္ ေသာ အရာမ်ား ျဖစ္ေန၍ ပစ္ပယ္၍ မရေကာင္းပါ ဘုရား။ ဤ အပုိင္းကုိ ထပ္၍ ရွင္းျပပါအုန္းမည္။

ေတာင္ေပါက္ႀကီး ေက်ာက္စာ

ေျမာက္ဦးေခတ္ကစျပီး ဓည၀တီေခတ္တုိင္ေအာင္ သာသနာေတာ္ ဆင္းသက္လာပုံကုိ ေျခရာေကာက္ယူသည့္နည္းႏွင့္ သုေတသနျပဳလုိက္ေသာ အခါ သာသနာသည္ ဓည၀တီေခတ္တြင္ ဆုံးေနပါသည္ဘုရား။ ဓည၀တီေခတ္တြင္ “နေမာတႆ” ဂါထာေတာ္ပါရွိသည့္ ျဗဟၼီအကၡရာႏွင့္ ေရးထုိးထာခဲ႔ေသာ ေတာင္ေပါက္ႀကီးေက်ာက္စာ ရွိခဲ႔ပါသည္။ ယင္းစာကုိ ေရးထုိးထားေသာအကၡရာစာလုံးမ်ားကုိ ႀကည့္လုိက္လွ်င္ ဘီစီ(၃၀၀) ေက်ာ္က အေသာကမင္းႀကီး ေရးထုိးခဲ႔ေသာ ေက်ာက္စာတြင္ ပါရွိသည့္ အကၡရာစာလုံးမ်ားႏွင့္ အတူတူျဖစ္ေနေသာေႀကာင့္ တစ္ေခတ္တဘည္းတြင္ ေရးထုိးထားခဲ႔ေသာ ေက်ာက္စာျဖစ္ေႀကာင္း လက္ေရးလက္သား ေလ့လာေသာ ပညာရွင္မ်ားမွ သုေတသနျပဳ မွတ္ခ်က္ခ်ခဲ႔ႀကပါသည္ ဘုရား။ယင္းေႀကာင့္ ရခုိင္ျပည္ ဓည၀တီေခတ္တြင္ အိႏၵိယေျမာက္ပုိင္းက အသုံးျပဳသည့္ ျဗဟၼီအကၡရာမ်ား ၀င္ေရာက္ေနျပီျဖစ္ေႀကာင္း သိရွိရပါသည္ ဘုရား။

ဓည၀တီေခတ္ ေတာင္ေပါက္ႀကီး ေက်ာက္စာကုိ ထပ္၍ ရွင္းလင္းပါဦးမည္။ ယခု ႏုိင္ငံေတာ္က ထုတ္ေ၀ထားးေသာ ျမန္မာ့စြယ္စုံက်မ္းသမုိင္းတြင္ အကၡရာဆင္းလာပုံ၌ ျမန္မာအကၡရာ ဆင္းသက္လာပုံကုိ ျဗဟၼီအကၡရာမွတဆင့္ ယခုေခတ္ထိဆင္းသက္ပုံကုိ ေရးသားထားပါသည္။ ျမန္မာအကၡရာမွာ အိႏၵိယ ေတာင္ပုိင္း ပလႅ၀၊ ကဒမ၊ အလုက်၊ တိလကၤာ ဆုိေသာ အကၡရာမ်ားမွတဆင့္ ဆင္းသက္လာျပီးလွ်င္ ျမန္မာစာျဖစ္လာပါသည္။ ဆရာႀကီး ဦးသာျမတ္ ေရးသားေသာစာအုပ္တြင္ ျဗဟၼီ၊ မာဂဓ၊ ပုတၲ၊ ႀကႏၵ၊ ပလႅ၀၊ ကဓမ ကေနျပီး ရာမညတုိင္းသုိ႔ ဆင္းသက္လာေႀကာင္း ေရးသားထားပါသည္။ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ရခုိင္ဘက္မွာ ဓည၀တီေခတ္၌ ျဗဟၼီအကၡရာ အသုံးျပဳခဲ႔ေႀကာင္း ေတြ႔ရွိရပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ရာစုႏွစ္ တစ္ေခတ္ျပီး တစ္ေခတ္ လက္ေရးေျပာင္းလာသည့္အတြက္ အကၡရာေျပာင္းလဲပုံမွာလည္း ေျပာင္းလဲမွုရွိပါသည္ ဘုရား။ ယင္းေႀကာင့္ ေ၀သာလီေခတ္တြင္ ျဗဟၼီ အကၡရာမွ ဆင့္ပြားလာေသာ ျဗဟၼီအကၡရာျဖင့္ ေရးသားထားသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။ ဓည၀တီေခတ္တြင္ က်မ္းဦးဂါထာေတာ္အျဖစ္ျဖင့္ “နေမာတႆ” ဂါထာေတာ္ကုိ ျဗဟၼီ အကၡရာျဖင့္ ပါက်ပါဠိ အသံထြက္အတုိင္းျဖစ္ပါသည္ဘုရား။

ရခုိင္ပိဋကတ္ကုိ ဆက္ရန္

စာေပအေႀကာင္းကုိ ခဏရပ္ထားျပီး ရခုိင္ပိဋကတ္အေႀကာင္းကုိ ဆက္ေျပာပါမည္ ဘုရား။ ဆရာေတာ္တုိ႔သည္ ပိဋကတ္ေတာ္ကို ကၽြမ္းက်င္ေသာပုဂၢဳိလ္မ်ား ျဖစ္သည့္အတြက္ ပိဋကတ္ကိစၥကုိ ေျပာရာတြင္ သည္းခံျပီး နားေထာင္ပါဘုရား။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိင္း သိရွိႀကသည့္အတုငိး္ သာ၀တၳိျမဳိ႕က ဥပတိႆႏွင့္ေကာလိတညီေနာင္ ႏွစ္ဦးသည္ နကၡသဘင္ကုိ ႀကည့္ရွုေနစဥ္ ပြဲႀကည့္ပရိသတ္မ်ားကုိ ႀကည့္ျပီး သည္လူမ်ားသည္ ေနာက္ႏွစ္ေပါင္း တစ္ရာအတြင္းမွာ အားလုံးေသေပ်ာက္ႀကလိမ့္မည္။ ငါတုိ႔လည္းေသရလိမ့္မည္။ ယင္းေႀကာင့္ မေသေသာ တရားကုိ ရွာေဖြရန္အတြက္ ရြာမွထြက္သြားႀကပါသည္။ ထုိကဲ႔သို႔ တရားရွာေဖြႀကေသာအခါ သိဥၨည္းပရိဗုိဇ္ထံ အတတ္ပညာမ်ား သင္ႀကားႀကေသာအခါ အားလုံးတတ္သိႀကေလသည္။ သိဥၨည္းပရိဗုိဇ္က သင္စရာကုန္ျပီဟု ေျပာသျဖင့္ ဆရာရွာရန္ ထြက္ႀကျပန္သည္။

  ထုိကဲ႔သုိ႔ ခရီးဆက္လာႀကေသာအခါ ရာဇျဂဳိလ္ျမိဳ႕သုိ႔ ေရာက္ရွိခဲ႔ႀကပါသည္။ ထုိစဥ္ဆြမ္းခံႀကြလာေသာ အရွင္ အႆဇိမေထရ္ကုိ ျမင္ေတြ႔ခဲ႔ပါသည္။ ထုိအရွင္ျမတ္၏ သာမေဏအိေျႏၵကုိ ႀကည္ညုိသျဖင့္ ငါ့ရွင္၏ဆရာက မည္သူျဖစ္သနည္း၊ အဘယ္တရားကုိ ေဟာႀကားပါသနည္း၊ အကၽြႏု္ပ္တုိ႔အား တခြန္းမွ်ေလာက္ေဟာႀကားပါ ေလာ့ဟု အစရွိသည္ျဖင့္ ေမးေလွ်ာက္ခဲ႔ပါသည္။ အရွင္အႆဇိမေထရ္က အကၽြႏု္ပ္ဆရာသည္ ဘုရားသခင္ျဖစ္ပါသည္။ အကၽြႏု္ပ္သည္ ရဟန္းျဖစ္သညမွာ မႀကာေသးသျဖင့္ တရားေကာင္းေကာင္း မေျပာတတ္ေသးေႀကာင္း၊ သုိ႔ေသာ္အကၽြႏု္ပ္ဆရာသခင္ ေဟာႀကားေသာတရားထဲမွ အကၽြႏု္ပ္ မွတ္မိေသာ တရားျဖစ္သည့္ ဤမည္ေသာဂါထာေတာ္ကုိ ေဟာႀကားပါမည္ဟုဆုိ၍ တရားေဟာခဲ့ပါသည္။ ယင္းဂါထာေတာ္မွာ ‘ေယဓမၼာ ေဟတုပၸဘ၀ါ ေတသံ ေဟတု တထာဂေတာ အာဟ၊ ေတသဥၥေယာ နိေရာေဓါ၊ ဧ၀ံ၀ါဒီ မဟာသာမေဏာ’ ဟု အရွင္အႆဇိမေထရ္က ထုိသူႏွစ္ဦးအား ေဟာႀကားခဲ႔ပါသည္။

အဓိပၸါယ္မွာ - ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးကျပဳဖူးေသာ အေႀကာင္းေႀကာင္းေႀကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အက်ဳိးတရားတုိ႔ကုိ ေဟာေတာ္မူ၏။ ထုိအေႀကာင္းအက်ဳိးတရား ႏွစ္ပါးတုိ႔၏ ခ်ဳပ္ျငိမ္းရာကုိလည္း ေဟာေတာ္မူ၏ ဟု အဓိပၸါယ္ရပါသည္ ။ အရွင္ဘုရားတုိ႔ သိရွိေတာ္မူပါသည့္အတုိင္းပါ ဘုရား။

ေနာက္ဆုံး ထုိသူႏွစ္ဦးသည္ ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ ေတြ႔ရွိျပီၤး ရဟႏၲာ မ်ားျဖစ္ႀက၍ ရွင္သာရိပုတၲရာႏွင့္ ရွင္မဟာေမာဂၢလံ အျဖစ္ထင္ရွားခဲ႔ပါသည္။

 ဤတရားမွာ ႏွမ္းတစ္ေတာင္းကုိ ႀကိတ္လုိက္ေသာအခါ ဆီႀကည္တစ္ပုလင္း ႏွစ္ပုလင္း ရရွိသကဲ႔သုိ႔၊ ေက်ာက္စရစ္ ငါးေတာင္းကုိ ႀကိတ္ေသာ္လည္း ဆီႀကည္တေပါက္မွ် မရရွိသကဲ႔သုိ႔၊ ပိဋကတ္သုံးပုံကုိ အဆီထုတ္လုိက္ေသာ အခါ ‘နိဗၺာ’ ဆုိေသာ တရားတလုံးသာ ရရွိပါသည္။ ယင္းတရား တစ္လုံးကုိ စိတ္ျဖာလုိက္ေသာအခါ ‘ ဓမၼႏွင့္၀ိနယ’ ရရွိပါသည္။ ေနာက္ထပ္ စိတ္ျဖာလုိက္ပါလွ်င္ ‘သစၥာေလးပါး၊ မဂၢင္ရွစ္ပါး၊ ေဗာဓိပကၡယတရားသုံးဆယ့္ ခုႏွစ္ပါး’ အစရွိသည္ျဖင့္ ေနာက္ဆုံး ဓမၼခႏၶာေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္သည္ ပိဋကတ္သုံးပုံ၏ အဆီအႏွစ္ျဖစ္ေႀကာင္းကုိ ဆရာေတာ္က တပည့္ေတာ္ထက္ သိပါသည္ဘုရား။

 ဤေယဓမၼာတရားသည္ မဟာယာနဂုိဏ္းသားမ်ား အသုံးျပဳေသာ ဂါထာေတာ္ျဖစ္ပါသလား၊ အရွင္ဘုရား ေတြ႔ဖူးပါသလား ဟု ေမးေသာအခါ ဆရာေတာ္သည္ ေျဖႀကားျခင္း မရွိဘဲ တိတ္တိတ္ေနခဲ႔ပါသည္။ ဤေယဓမၼာ ဂါထာကုိ မဟာယာနဂုိဏ္းသားမ်ား အသုံးျပဳမည္ မထင္ပါ။ မဟာယာနဂုိဏ္းသားမ်ား အသုံးျပဳသည္ကုိ ေတြ႔ဖူးပါသလား ဟု ထပ္၍ေမးေသာအခါ ဆရာေတာ္မွာ တိတ္တိတ္ေနျမဲ ေနခဲ႔ပါသည္။ ေနာက္တစ္ခ်က္မဟာ ယာနဂုိဏ္း၊ တႏၲရာဂုိဏ္း၊ မႏၲရာဂုိဏ္းမ်ား ေပၚေပါက္လာပါသည္။ ထုိဂုိဏ္းမ်ားမွ တဆင့္ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ရခုိင္ျပည္သုိ႔ မဟာယာနသာသနာ ၀င္ေရာက္လာပါသေလာ ဟု ေမးေသာအခါ ဆရာေတာ္မွ တစုံတရာ  ေျပာႀကားျခင္း မျပဳခဲ႔ပါ။

  ေနာက္တခ်က္ အိႏၵိယတျပည္လုံးကုိ မဂုိမင္းမ်ား တုိက္ခုိက္သိမ္းယူလုိက္ေသာအခါ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားသည္ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ၊ တိဘက္ႏုိင္ငံ၊ ရခုိင္ျပည္၊ ျမန္မာျပည္မ်ားသုိ႔ ထြက္ေျပးႀကေသာအခါ မဟာယာနဂုိဏ္းသည္ ရခုိင္ျပည္သုိ႔ ၀င္ေရာက္ခဲ႔ပါသလား အရွင္ဘုရား။ ဆရာေတာ္က မည္သုိ႔မွ် မေျပာႀကားခဲ႔ပါ။ တိတ္တိတ္ေနျမဲေနခဲ႔ပါသည္။ သုိ႔ျ့ဖစ္လွ်င္ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ရခုိင္ျပည္ သာသနာသည္ မဟာယာနျဖစ္သည္ဟု ဆရာေတာ္ စြပ္စြဲခဲ႔သည္မွ မည္သည့္အေႀကာင္းေႀကာင့္ျဖစ္ပါသလဲ ဘုရား။ ဆရာေတာ္လည္း မည္သည့္တစ္ခုမွ် ေျဖႀကားႏုိင္ျခင္း မရွိခဲ႔ေပ။

သူရိယမင္းဆက္၊ စျႏၵားမင္းဆက္

  ထုိကဲ႔သုိ႔ ရခုိင္ျပည္ ဓည၀တီေတာင္ေပါက္ႀကီးေက်ာက္စာႏွင့္ အိႏဒိယျပည္ အာေသာကေက်ာက္စာႏွင့္ တည္ေနပုံကုိ ေထာက္ရွုေသာအခါ ဘီစီ (၃) ၇ာစုမွာ ေက်ာက္စာမ်ားကို ေရးထုိးလွ်င္ ထုိမေရာက္မွီ ဘီစီ (၅) ရာစု ေလာက္တြင္ ျမတ္စြာဘုရား ပြင့္ေတာ္မူခဲ႔ပါသည္။ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ေျခရာေကာက္နည္းျဖသ့္ ထပ္ျပီး ေကာက္ယူလွ်င္ ရခုိင္ျပည္၌ မင္းဆက္ႏွစ္ဆက္ရွိခဲ႔ပါသည္။ ပထမမင္းဆက္မွာ သူရိယမင္းဆက္ျဖစ္ျပီး ဒုတိယမင္းဆက္မွာ စျႏၵားမင္းဆက္ျဖစ္ပါသည္။ သူရိယမင္းဆက္ (၅၅)ဆက္ေနာက္ပုိင္းတြင္ ေဒြင္စျႏၵားမင္းဆက္ ေပၚလာပါသည္။ စျႏၵားမင္းဆက္၏ ပထမမင္းဆက္မွာ ရခုိင္သမုိင္းတြင္ မဟာသူရိယတုိင္းစျႏၵား မင္းႀကီးဟု ေခၚဆုိႀကပါသည္။ ရွစ္ေသာင္းဘုရားေက်ာက္စာတြင္ ေဒြင္စျႏၵားဟု သကၠတအကၡရာျဖင့္ ေရးထုိးထားပါသည္။၏

 မဟာတုိင္းစျႏၵားမင္းထုိးထားသည့္ ယင့္ေက်ာက္စာေနာက္ဘက္တြင္ စာေလးေႀကာင္း ပါရွိပါေသးသည္။ ယင္းစာေလးေႀကာင္းမွ အထက္ႏွစ္ေႀကာင္းတြင္ ေယဓမၼာ ေဟတုပၸဘ၀ါ ျဖင့္ အစျပဳေရးသားထားပါသည္။

အဓိပၸါယ္ေဖာ္ႏုိင္ခဲ႔

ထုိစျႏၵားမင္းဆက္ ေရးထုိးခဲ႔ေသာ ေက်ာက္စာမွ မဟာမုနိကုန္း ဒုတိယပစၥယံအေရွ႕ေျမာက္ဘက္၌ပါရွိပါသည္။ လြန္ခဲ႔ေသာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက အမုိးအကာမရွိဘဲ ပက္လက္လွန္ျပီးလွ်င္ မုိးထဲ ေရထဲ၌ ရွိေနခဲ႔သျဖင့္ စာေႀကာင္းမ်ားမွာ ဖတ္မရႏုိင္ေအာင္ ပ်က္စီးခဲ႔ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ႀကဳိးစား၍ မင္ကူးကူးယူေသာအခါ စာလုံးအနည္းသယ္ကုိ ဖတ္ရွုျ့ပီး အဓိပၸါယ္ေဖာ္ႏုိင္ခဲ႔ပါသည္။ ေရးထားေသာ အကၡရာစာလုံးမွာ သကၠတျဖစ္ျပီး ‘မဟာသွ်ဴရိေယာ သွ်ႏၵေရာ၊ နာမေနာ သွ်ဗဒါေန ပကာရေတ’ ဆုိေသာ စာေႀကာင္းပါ ဘုရား။

ပါဠိဘာသာႏွင့္ ဆုိလွ်င္ ‘မဟာသူရိေယာ စႏၵေရာ နာမေနာ သဗ ဒါေနာ ပကာရေတ’ ဟုရပါသည္ ဘုရား။ အဓိပၸါယ္က မဟာသူရိယတုိင္း စျႏၵားမင္းႀကီးသည္ ဤကုန္ေတာ္၌ ဒါန၀တၳဳအစုစုကုိ လွုဒါန္း၍ ျပီးျပည့္စုံျပီဟု ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းေႀကာင့္ ဤစာကုိ ထုိးထားေသာ ေက်ာက္စာပါ အရုပ္မွ မဟာစျႏၵားမင္းႀကီး ကုသုိလ္ျပဳစုိက္ထူခဲ႔ေသာ အရုပ္ျဖစ္ေႀကာင္း သက္ေသထူေနပါသည္ ဘုရား။

 ဤစာသည္ ေအဒီ (၄)ရာစု အေစာပုိင္းက စာျဖစ္ပါသည္။ (၄)ရာစု အစပုိင္းမွ ေနာက္ကုိ ဆုတ္လုိက္သည့္အခါ သူရိယမင္းဆက္က ေနာက္မင္းမ်ား၏ မင္းဆက္သကၠရာဇ္တုိ႔ကုိ ေပါင္းလုိက္သည့္အခါ ဘီစီ (၅) ရာစုတြင္ ေဂါတမ ဗုဒၶႏွင့္ စႏၵသူရိယမင္းႀကီးသကၠရာဇ္တုိ႔ တူညီေနသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္ ဘုရား။ ထုိ႔ေႀကာင့္ အထက္တြင္ ေလွ်ာက္ထားခဲ႔သည့္အတုိင္း ေတာင္ေပါက္ႀကီး ေက်ာက္စာႏွင့္ သိရိဓမၼေသာကမင္းႀကီး၏ အိႏၵိယေက်ာက္စာတုိ႔ကုိ တုိက္ႀကည့္လုိက္လွ်င္လည္း ေရးသားပုံခ်င္း တူကာ အဓိပၸါယ္အားျဖင့္လည္း တူညီေနပါသည္ဘုရား။

ဓည၀တိီသုိ႔ဘုရားရွင္ႀကြခဲ႔၏

  ဓည၀တီအေႀကာင္းကုိ ျပန္ဆက္ပါမည္။ ဓည၀တိ၌ ဘီစီ (၃)ရာစုမွာ သူရိယစကၠမင္း ထီးနန္းစုိးစံလွ်က္ရွိပါသည္။ ထုိမင္းကေနာက္သုိ႔ ေရတြက္လွ်င္ဘီစီ (၅)ရာစုသုိ႔ ေရာက္ပါသည္။ ယင္းေႀကာင့္ စႏၵသူရိယမင္းသည္ ဓည၀တီ၌ ဘီစီ(၅) ရာစုတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔ေႀကာင္း သိရပါသည္ ဘုရား။

 ယခုလုိ ေျခရာေကာက္နည္းျဖင့္ လုိက္ေသာအခါ အတိအက်ရရွိပါသည္ ဘုရား။ ထုိအခ်ိန္၌ အိႏၵိယတြင္ ျမတ္စြာဘုရား ပြင့္ေနခ်ိန္ ျဖစ္ပါသည္.။ ယင္းေႀကာင့္ စႏၵသူရိယ နန္းစံ၍ ႏွစ္ေပါင္း (၂၅) ႏွစ္အႀကာတြင္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္သည္ ဓည၀တီသုိ႔ ႀကြေရာက္ခဲ႔ပါသည္ဟု ရခုိင္သမုိင္းအေစာင္ေစာင္တြင္ တညီတညြတ္တည္း ေဖာ္ျပထားပါသည္ ဘုရား။ ယင္းေႀကာင့္ ဓည၀တီ၌ စႏၵသူရိယမင္း အုပ္ခ်ဳပ္စဥ္တြင္ ျမတ္စြာဘုရား ကုိယ္ေတာ္တုိင္ ႀကြေရာက္ခဲ႔ျခင္း ျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။

 ျမတ္စြာဘုရား ႀကြေရာက္လာေသာအ ေႀကာင္းကုိ ဓည၀တီျမဳိ႕၏ အေနာက္ဘက္ ေတာင္တန္းေက်ာက္စာ၌ သူရိယစကၠမင္းႀကီးသည္ ျဗဟၼီအကၡရာျဖင့္ ေရးထုိးထားခဲ႔ပါသည္။ တပည့္ေတာ္ ငယ္စဥ္က ဆရာႀကီးစံေရႊဘုႏွင့္ အတူ ကူးယူခဲ႔ပါသည္။ ထုိေက်ာက္ေဆာင္မွာ မဟာမုနိ ေက်ာက္ေတာ္လမ္းကုိ လုပ္ေသာအခါ တူးျဖဳိသျဖင့္ ပ်က္စီးခဲ႔ရပါသည္။ ထုိေက်ာက္ေဆာင္၌ ေရးထုိးထားသည့္စာကုိယခုေခတ္၌ ပါဠိ ဘာသာျဖင့္ဆုိလွ်င္ ‘နေမာတႆ ဘဂ၀ေတာ၊ အဟာရေတာ ၊ သမၼာသဗၺဳဒၶႆ။ အထေခါ ဘဂ၀ါ ဘိကၡဳသံဃံ ပါသာဒၤ အာရုေပတြာ။ ပဥၥပါသာဒ သတပရိ၀ုေတာ ၊ ဓည၀တီရ႒ံ အာကာသမေဂၢန။ စာရိကံ စရမာေနာ ဓည၀တီ မဟာနဂရႆ ပစၧိမဒိသာ ဘာေဂ။ ကစၧပနဒီယာ ပုရတၳိမတိေ၇ ေသလာဂိရီ ပဗၺတဗုဒနိ ႀသေရာဟိတြာ ပတိဌာတိ။’ ျဖစ္ပါသည္။

အဓိပၸါယ္အတုိေကာက္မွာ။  ။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေကာင္းကင္ခ၇ီးျဖင့္ ျပသာဒ္ရွင္ပ်ံငါးရာႏွင့္ ႀကြေရာက္ျပီးလွ်င္ ဓည၀တီ ျမဳိ႕၏ အေနာက္ဘက္ျဖစ္ေသာ ကစၧပနဒီ ကုလားတန္ျမစ္ႀကီး၏ အေရွ႕ဘက္ကမ္းေျခရွိေသာ ေသလာဂိရီ ေမာရပဗၺတ အမည္ရွိေသာ ေတာင္ထိ၌ ရပ္တန္႔ေတာ္မူ၏။ ရပ္တန္႔ေတာ္မူျပီးလွ်င္ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ေပးသည္ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။

 ဤေက်ာက္စာကုိ ေထာက္ရွုျခင္းအားျဖင့္ ရခုိင္ျပည္ကုိ ျမတ္စြာဘုရား ႀကြေရာက္ခဲ႔သည္မွာ ထင္ရွားေနပါသည္ ဘုရား။ ယင္းေႀကာင့္ တပည့္ေတာ္တုိ႔မွာ ေျခရာေကာက္နည္းျဖင့္ ေနာက္သုိ႔ တလွမ္းစီဆုတ္ျပီး လုိက္ေသာအခါ ဗုဒၶသာသနာသည္ ကြင္းဆက္မျပတ္ဘဲႏွင့္ ဓည၀တီေခတ္သုိ ေရာက္ရွိပါသည္ ဘုရား။

မဟာယာန စကားတစ္လုံးမွ် မေတြ႔

မဟာတုိင္းႀကီးစျႏၵားမင္းႀကီးသည္ သူနန္းတက္စခ်ိန္၌ ေ၀သာလီဘုရားႀကီးကုိတည္ျပီး ေက်ာက္စာေရထုိးထားခဲ႔ပါသည္။ အကၡရာစာလုံးမွာ ျဗဟၼီပြားျဖစ္ပါသည္။ ဤအေႀကာင္းအရာမွာ “ေယဓမၼာ ေဟတုပ ဘ၀ါ” ဂါထာေတာ္  ျဖစ္ပါသည္။ သကၠတ အသံမထြက္ပဲ ပါဠိသက္သက္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ထုိစာ၏ ေနာက္ပုိင္း၌ ေရးထုိးထားေသာ ေက်ာက္စာမ်ားမွာ သကၠတအသံႏွင့္ ေရးထုိးထားသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။ ယဓမၼာစာလုံးမ်ား၌ ‘မ’ အထက္တြင္ ‘ေရဖ’ ေခၚေသာ ‘ရ ေကာက္’ ကုိ တင္ထားပါသည္။ ေယဓမၼာ (ေယဓမ္မာ) လုိ႔ဖတ္ရပါသည္။ ‘ေဟတုပဘ၀ါ’ စာတမ္း၌လည္း `ပ’ ေစာက္အထက္တြင္ ‘ေရဖ’ တင္ထားပါသည္။ ေဟတုပဘ၀ါလုိ႔ဖတ္ရပါသည္ဘုရား။ ယင္းကဲ႔သုိ႔ အဆင့္ဆင့္ သုေတသနျပဳလုိက္ေသာအခါ မဟာယန္ဂုိဏ္းမွ စကားတစ္လုံးလည္း မေတြ႔ပါဘုရား။
မဟာတုိင္းစျႏၵားမင္းႀကီး၏ ဤေက်ာက္စာေအာက္ဘက္တြင္ “ယကၡ မဟာေသနာပတိ မဟာေတာ” ဟုေရးသားထားပါသည္။ ဦးစံသာေအာင္၏ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေရးသားထားသည့္စာအုပ္တြင္ ဤအေႀကာင္းကုိ ေရးသားထားသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။ ဤကဲ႔သို႔ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၏ ပိဋကတ္ေတာ္လာ ပါဠိေတာ္စကားကုိ ေတြ႔ရပါသျဖင့္ ရခုိင္တုိ႔တြင္မွာ ထုိအခ်ိန္ကတည္းကပင္ ပိဋကတ္ အစစ္အမွန္ရွိေႀကာင္းကုိ ေတြ႔ရပါသည္ဘုရား။ အဘယ့္ေႀကာင့္ဆုိေသာ္ အရွင္ ဘုရားတုိ႔ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္း ေဟာႀကားေနသည့္ တရားမ်ားထဲတြင္ ဤတရားပါပါသည္ ဘုရား။
ယေန႔ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္၌ နယုန္လျပည့္ေန႔ကုိ မဟာသမယေန႔၊ ၀ါဆုိလတြင္ ဓမၼစႀကၤာေန႔၊ ၀ါကၽြတ္လတြင္ အဘိဓမၼာေန႔ အျဖစ္သတ္မွတ္ျပီး ႏွစ္စဥ္က်င္းပေနႀကပါသည္။ ယကၡေသနာပတိ မဟာပဏာေတာဆုိသည့္ ပါဠိသည္ မဟာသမယသုတၱန္ေတာ္တြင္ နတ္မ်ားကုိ ေဖၚက်ဴးထားသည္ဟု အတိအလင္းပါရွိပါသည္ ဘုရား။ မဟာသမယေန႔၌ ျမတ္စြာဘုရား ကုိယ္ေတာ္တုိင္ေဟာႀကားခဲ႔ေသာ မဟာသမယသုတၲန္ကု္ ေရဒီယုိမွ ႀကားနာေနရပါသည္ဘုရား။ ထုိမဟာသမယသုတၲန္ထဲ၌ နတ္မ်ား၏အမည္ကုိ ေဖၚက်ဴးထားေသာ စကားမ်ားစြာရွိပါသည္ဘုရား။
“ပနာေဒါ - သပမေညာစ၊ ေဒ၀သူေတာစ မာတလိ” ဟူေသာ ဂါထာႏွင့္ ေတြ႔ရပါသည္ဘုရား။ ထုိနတ္မ်ားထဲ၌ ပနာေဒါနတ္မင္းကုိ ေဖာ္က်ဴးထားေသာ ဂါထာေတာ္မွာ အပိုဒ္-၂၂ တြင္ေတြ႔ရွိႏုိင္ပါသည္ဘုရား။ ဤမဟာသမယသုတၲန္ ေတာ္မွာ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔၏ ပိဋကတ္ေတာ္လာ သုတၲန္ျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။ ျမတ္စြာဘုရားသခင္ ေဟာႀကားေတာ္မူေသာ ေထရ၀ါဒအစစ္မွလာသည့္ မဟာသမယသုတၲန္ျဖစ္သည့္အတြက္ ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာအစရွိေသာ ပိဋကတ္သုံးပုံ၌ လည္း ရခုိင္၌မဟာယာနမရွိေႀကာင္း ထင္ရွားေနျခင္းကုိ ျပန္လည္ေျဖႀကားပါသည္ ဘုရား။

ေထရ၀ါဒကုိ ယုံႀကည္ေသာမင္းမ်ား

ေနာက္တခ်က္မွာ ေ၀သာလီေခတ္တြင္ အုပ္စုိးခဲ႔ႀကေသာ မင္းမ်ားျဖစ္ႀကသည့္ နိတိစျႏၵား၊ ၀ီရစျႏၵား အစရွိေသာမင္းမ်ားသည္ သူတုိ႔ကုသုိလ္ျပဳတည္ထားခဲ႔ေသာ ေစတီမ်ားတြင္ “ေယဓမၼာ” ဂါထာေတာ္ကုိ ေရးထုိးထားသည့္ ေက်ာက္တုံးမ်ား၊ စတူပါမ်ားကုိ ႒ပနာတည္ထားခဲ႔ႀကပါသည္ဘုရား။ ထုိေက်ာက္တုံးႏွင့္ စတူပါမ်ား၌ ေရးထုိးထားေသာစာမ်ားကုိ ယခုေျမာက္ဦးျပတုိက္တြင္ သိမ္းဆည္းထားရွိပါသည္ဘုရား၊ တပည့္ေတာ္ အထက္ကတင္ျပခဲ႔ သည့္အတုိင္း ဗုဒၶတရားေတာ္၏ အဆီအႏွစ္ျဖစ္ႀကေသာ နိဗၺာန္ကုိ လက္ခံယုံႀကည္သည့္အတုိင္း ေထရ၀ါဒသာသနာကုိ လက္ခံယုံႀကည္ေသာမင္းမ်ားျဖစ္ႀက ဤေယဓမၼာဂါထာေတာ္ကုိ ေ၀သာလီမင္းမ်ား အသုံးျပဳေနႀကျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္ အရွင္ဘုရား။ ယင္းေႀကာင့္ မဟာသူရိယတုိင္း စျႏၵားမင္းမွစ၍ (ေ၀သာလီေခတ္ ေအဒီ (၄) ရာစု) စျႏၵားမင္းအဆက္ဆက္တုိ႔ ယုံႀကည္ကုိးကြယ္ခဲ႔ႀကေသာ သာသနာမွာမဟာယနသာသနာ မဟုတ္ဘဲ စစ္မွန္ေသာေထရ၀ါဒ သာသနာေတာ္ျဖစ္ေႀကာင္းမွတ္ယူရပါမည္ဘုရား။

သီဟုိဠ္ (သီရိလကၤာ)ႏွင့္ ၀ါဒခ်င္းတူ

တပည့္ေတာ္ ပထမခ်ျပခဲ႔ေသာ ဥပတႆႏွင့္ ေကာလိတေႀကာင္းတြင္ အရွင္ အႆဇိမေထရ္ ေဟာႀကားခဲ႔ေသာ ‘ေယဓၼ’ ဂါထာေတာ္သည္ ေ၀သာလီသုိ႔ ေရာက္ရွိခဲ႔ပါသည္။ ယင္းျပီးေနာက္ ေ၀သာလီမင္းမ်ားသည္ သီဟုိဠ္ (သီရိလကၤာ)ႏွင့္ သာသနာေရးကိစၥမ်ားကို အျပန္အလွန္သြားေရာက္ ေဆာင္ရြက္ေႀကာင္းႏွင့္ အာနႏၵစျႏၵားမင္းႀကီးသည္ သီဟုိဠ္ (သီရိလကၤာ) သုိ႔အလွဴပစၥည္းမ်ား ပုိ႔သည္ဟု ေက်ာက္စာတြင္ ေတြ႔ရွိရပါသည္။ သီဟုိဠ္သာသနာမွာ ေထရ၀ါဒျဖစ္၍ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ေ၀သာလီတြင္လည္း ေထရ၀ါဒသာသနာထြန္းကားေႀကာင္း သိႏုိင္ပါသည္ ဘုရား။ ထုိ႔ေႀကာင့္ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ရခုိင္ျပည္သာသနာသည္ မဟာယန္ဂုိဏ္းမွဆင္သက္လာေသာ မဟာယန္ဂုိဏ္း မဟုတ္ပဲ ဓည၀တီေခတ္ ဘုရားကုိယ္ေတာ္တုိင္ ႀကြေရာက္ခဲ႔စဥ္ကစျပီး ျဖစ္ေပၚဆင္းသက္လာေသာ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာျဖစ္ေႀကာင္း တပည့္ေတာ္ ေလွ်ာက္ထားအပ္ပါသည္ ဘုရား။

သမုိင္းရုပ္ႀကြင္းက သက္ေသခံ

ယင္းကဲ႔သို႔ ေက်ာက္စာ၊ ေက်ာက္ရုပ္၊ ေပစာမ်ား အတိအလင္းရွိေသာ္လည္း ယခုေခတ္ရုိက္ႏွိပ္ေသာ ပုံႏွိပ္စာအုပ္တြင္ မပါ၍ မယုံ၊ မွားယြင္းသည္ ဆုိလွ်င္လည္း မတတ္ႏုိင္ပါဘုရား။ တပည့္ေတာ္တုိ႔မွာ သမုိင္းရုပ္ႀကြင္းျဖစ္ေသာ ေက်ာက္စာ၊ ေႀကးျပား၊ ေရႊျပားစာ၊ ေငြျပားစာတုိ႔ကသာ သက္ေသခံေနပါသျဖင့္ ယင္းစာမ်ားကမွားျပီး ယခုပုံႏွိပ္တုိက္မွ ရုိက္ႏွိပ္ေသာ စကၠဴတြင္ ေရးသားထားသည့္စာကသာ မွန္သည္ဟုဆုိလွ်င္လည္း တပည့္ေတာ္တုိ႔ ေျပာစရာမလုိေတာ့ပါဘုရား။ ထုိ႔ေႀကာင့္ တပည့္ေတာ္တုိ႔မွာ ပါဠိေတာ္အ႒ကထာမွာ ပါရန္လုိအပ္မည္ မထင္ပါဘုရား။ သက္ေသခံသမုိင္းရုပ္ႀကြင္း အေထာက္အထားက ခုိင္မာေနပါျပီဘုရား။
ဟုတ္မဟုတ္ကုိလည္း တပည့္ေတာ္အား ျပန္ေမးျမန္းပါဘုရား။ မေမးလွ်င္ တပည့္ေတာ္က မွန္သည္ လက္ခံသည္ဟု ယူဆရပါမည္ဘုရား။ မဟာယန္ဂုိဏ္းဟု စြပ္စြဲခ်က္ကုိ ေယဒမၼာတပုဒ္တည္း ဆင္းသက္ပုံေျခရာေကာက္နည္း သုေတသနျပဳလုပ္ပုံျဖင့္ ရခုိင္ျပည္သာသနာသည္ မဟာယန္ဂုိဏ္းမွ ဆင္းသက္လာေသာ မဟာယာနသာသနာမဟုတ္ပဲ ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနာမွ ဆင္းသက္လာေသာ သာသနာျဖစ္ေႀကာင္းႏွင့္ ေမးခြန္း (၁)ကုိ ေျဖႀကားအပ္ပါသည္ဘုရား။

ေမးခြန္း (၂)

ဗုဒၶ၏ ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာႏွင့္ သဂၤါယနာေျခာက္တန္စသည္တုိ႔တြင္ မပါရွိပဲ ရခုိင္ျပည္သုိ႔ ျမတ္စြာဘုရား ႀကြေရာက္လာခဲ႔သည္ဟု ရခုိင္ျပည္တြင္ ေရးသားေျပာဆုိေနႀကသည္မွာ ဘုရားေဟာတရားေတာ္ႏွင့္ မကုိက္ညီပါ။ဤအေႀကာင္းကို ေျဖရွင္းေပးပါ။

ေမးခြန္း (၃)

ဗုဒၶ၏ ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာစသည္တုိ႔႔၌ မပါရွိပဲ ျမတ္စြာဘုရားသည္ စႏၵာသူရိယမင္းႀကီးႏွင့္ေတြ႔ဆုံျပီး မဟာျမတ္မုနိဘုရားကုိ သြန္းလုပ္ခဲ႔ပါသည္ဟု ေရးသားေျပာဆုိႀကသည္။ ဤအေႀကာင္းကုိလည္း ေျဖရွင္းေပးပါ။

အရွင္ဘုရား၏ ေမးခြန္း (၂) ႏွင့္ (၃) ကုိတေပါင္းတည္း ေျဖႀကားလုိပါသည္။ ေမးခြန္းမ်ားမွာ တသေဘာတည္း ျဖစ္ေနျခင္းေႀကာင့္ပါ ဘုရား။ တပည့္ေတာ္သည္ ရခုိင္ျပည္သုိ႔ ဗုဒၶသာသနာေရာက္လာပုံ ေမးခြန္းအေပၚ အေသးစိတ္ ရွင္းလင္းထားျပီးျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။ ေနာက္ထပ္ေလွ်ာက္ထားပါမည္ ဘုရား။ တပည့္ေတာ္တို႔ ရခုိင္ျပည္တြင္ ယခုကုိးကြယ္ေနေသာ ဗုဒၶသာသနာမွာ ေျမာက္ဦးေခတ္ဘုရင္မ်ား အုပ္စုိးခဲ႔ေသာကာလမွ ဆက္ခံယူခဲ႔ေသာ ဗုဒၶအယူ၀ါဒ ျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။

 ေျမာက္ဦးေခတ္မတုိင္မွီ ေလာင္းႀကက္ျမဳိ႕ရွိပါသည္။ ထုိျမဳိ႕ကုိ အုပ္စုိးခဲ႔ႀကေသာ ဘုရင္မ်ားမွာလည္း ဗုဒၶဘာသာမင္းမ်ားျဖစ္ပါ၍ သာသနိကအေဆာက္အဦးမ်ားစြာ တည္ေဆာက္ခဲ့ႀကပါသည္။ ရဟန္းပညာရွိမ်ား ထြန္းကားခဲ႔ႀကပါသည္။ဤေလာင္းႀကက္ဘုရင္မ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာကုိ ေနရဥၨျမဳိ႕တြင္ အုပ္စုိးခဲ႔ေသာဘုရင္မ်ားထံမွတဆင့္ လက္ခံယူခဲ႔ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေနရဥၨရာျမဳိ႕တြင္ ထြန္းကားခဲ႔ေသာ ဗုဒၶဘာသာမွာ ပုရိန္ျမဳိ႕မွဆင္းသက္လာေသာ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ပါသည္။ ပုရိန္ျမဳိ႕တြင္ အုပ္စုိးခဲ႔ေသာ  ဘုရင္မ်ားသည္ ပဥၥာျမဳိ႕မွ ဗုဒၶသာသနာကုိ တဆင့္လက္ခံယူခဲ႔ႀကပါသည္။ ပဥၥျမဳိ႕ဗုဒၶသာသနာမွာလည္း ေ၀သာလီျမဳိ႕႔မွ ဆင္းသက္လာျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေ၀သာလီျမဳိ႕ကုိ တည္ေဆာက္ခဲ႔ေသာ မဟာတုိင္းစျႏၵားမင္းႀကီးသည္ မဟာမုနိဘုရားတြင္ ကုသုိလ္ေကာင္းမွုျပဳခဲ႔ပါသည္။ သိမ္ေတာ္ႏွင့္ ပလႅင္ေတာ္မ်ားကုိ အသစ္တဖန္တည္ေဆာက္ခဲ႔ေႀကာင္း သမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ား၌ ေတြ႔ရပါသည္။

တပည့္ေတာ္ေရွ႕က ေလွ်ာက္ထားခဲ႔သည့္အတုိင္း ထုိမင္းႀကီးကုသုိလ္ေကာင္းမွုျပဳခဲ႔သည္ကုိ မဟာမုနိဘုရားကုန္းေတာ္ ဒုတိယအဆင့္ အေရွ႕ေျမာက္ဘက္ရွိ “ယကၡေသနာပတိပနာဒ” ရုပ္ထုတြင္ ေရးထုိးခဲ႔ပါသည္။

အမွန္ရွိခဲ႔ေသာ ျမဳိ႕ေတာ္

 ဤကဲ႔သုိ႔ မဟာတုိင္းစျႏၵားမင္းသည္ မဟာမုနိသိမ္ေတာ္ကုိ အသစ္တဖန္ျပန္လည္တည္ေဆာက္ခဲ႔သည္ဟု ဆုိသျဖင့္ မဟာတုိင္းစျႏၵားမင္းႀကီး မတုိင္မွီကပင္ သိမ္ေတာ္အေဟာင္းႏွင့္ မဟာမုနိရုပ္ရွင္ေတာ္ျမတ္ႀကီးမွာ ရွိႏွင့္ေနျပီး ျဖစ္ေႀကာင္းသိရပါသည္း။ ယင္းသုိ႔ျဖစ္လွ်င္ ေ၀သာလီေခတ္မတုိင္မွီ မည္သည့္ေခတ္ရွိသည္ကုိ ေျခရာေကာက္အတုိင္းလုိက္လွ်င္ ဓည၀တီျမဳိ႕ေတာ္မွာ စိတ္ကူးယဥ္ျပီး ေရးသားခဲ႔ေသာ ျမဳိ႔ေတာ္မဟုတ္ေႀကာင္း ေလယဥ္ေပၚမွ ရုိက္ကူးထားေသာဓါတ္ပုံကုိ ႀကည့္ျခင္းအားျဖင့္ သိရွိႏုိင္ပါသည္ ဘုရား။ အမွတ္တကယ္ရွိခဲ႔ေသာ ျမဳိ႕ျဖစ္ေႀကာင္း ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ပညာရွင္မ်ား ယုံႀကည္လက္ခံထားႀကပါသည္ ဘုရား။

သမၸဒါပကာရဏက်မ္းမွာရွိ

တပည့္ေတာ္တုိ႔ သမုိင္းမ်ားတြင္လည္း တတိယဓည၀တီေခတ္ျမဳိ႔ေတာ္ကုိ စႏၵာသူရိယမင္းႀကီး တည္ခဲ႔ေႀကာင္း ဖတ္ရွုရပါသည္။ ဤစႏၵာသူရိယဘုရင္ ဓည၀တီ၌ အုပ္စုိးစဥ္ကာလမွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ အေနာက္မဇၹ်ိမေဒသ၌ ရွိေနခ်ိန္ ျဖစ္ပါသည္။ တပည့္ေတာ္လက္ထဲတြင္ရွိေနေသာ ‘သမၸဒါနပကာရဏက်မ္း’ တြင္ စႏၵာသူရိယမင္းႀကီးလက္ထက္ ဘုရားရွင္ကုိယ္ေတာ္တုိင္ ႀကြေရာက္လာျပီး မဟာမုနိရုပ္ရွင္ေတာ္ကုိ သြန္းလုပ္ခဲ႔ေႀကာင္း အေသးစိတ္မွတ္ထားပါသည္။

ေက်ာက္စာက သက္ေသခံ

၎အျပင္ ေတာင္ေပါက္ႀကီးေက်ာက္စာကလည္း သက္ေသခံေနပါသည္ဘုရား။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ စႏၵာသူရိယမင္းႀကီးအား  ဓမၼစႀကၤာတရားေတာ္ႏွင့္ ရုပ္ထု၊ ဆင္းတုေတာ္မ်ားကုိ တည္ထားကုိးကြယ္ျခင္းျဖင့္ ရရွိအပ္ေသာ အက်ဳိးတရားမ်ားကုိ ‘သတၲဳဗိမၺပူဇာနိယနိေသသသုတၲန္’ ဟူ၍ မူရင္းေပစာလည္းရွိပါေသးသည္ ဘုရား။

ဂုဏ္ျပဳထားသည့္ရုပ္တု

 စႏၵာသူရိယမင္းႀကီးအား ျမတ္စြာဘုရား ဓမၼစႀကၤာတရားေဟာႀကားေနဟန္ ထုလုပ္ထားေသာ ေက်ာက္ျပားတစ္ခ်ပ္ကုိလည္း ေတြ႔ရွိရပါသည္။ ေ၀သာလီမဟာတုိင္းစျႏၵားမင္းႀကီးက စႏၵာသူရိယမင္းႀကီးအား ဂုဏ္ျပဳထုလုပ္ထားေသာ ရုပ္တုျဖစ္ဟန္ရွိပါသည္။

ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ ရခုိင္ျပည္ဓည၀တီသုိ႔ႀကြေရာက္ခဲ႔စဥ္က ေသလာဂီရိေတာင္ေပၚ၌ ရပ္တန္႔ခဲ႔ျပီး ဗ်ာဒိတ္ခ်မွတ္ခဲ႔ေႀကာင္း ‘သမၸဒါနပကာရဏက်မ္း’ တြင္ အေသအခ်ာ ေဖာ္ျပထာူးပါသည္။ “ခ်စ္သားအာနႏၵာ ငါသည္ဘုရား ျဖစ္ရန္အတြက္ ဆယ္ပါးေသာ ပါရမီေတာ္ႀကီးႏွင့္ သုံးဆယ္ေသာပါရမီေတာ္ငယ္မ်ားကုိ ျဖည့္ဆည္းေသာကာလ၌ ဤဓည၀တီျပည္တြင္ အလီလီလူအျဖစ္ က်င္လည္ခဲ႔ဖူးပါသည္။ ယခုငါရပ္တန္႔ေနေသာ ေသလာဂီရိေတာင္၏ အနီးပတ္၀န္းက်င္တြင္ ပန္းပြတ္သမ်ားအျဖစ္ႏွင့္ ငါေနထုိင္ခဲ႔သည္။ ငါပရိနိဗၺာန္စံလြန္ျပီးေနာက္ ကာလ၌ ငါ၏ေက်ာရုိးေတာ္ဓါတ္ကုိ ႒ပနာ၍ ေစတီတည္လတၲံ။ ေက်ာရုိးေတာ္ဓါတ္ေစတီဟု တြင္လတၲံ’ ဟု ဗ်ာဒိတ္ေပးထားခဲ႔ပါသည္။ ထုိဓါတ္ေတာ္ကုိ ေနာက္ကာလတြင္ ေက်ာက္ေတာ္ဓါတ္ေစတီဟု ေခၚတြင္ခဲ႔ပါသည္။ ထုိအမည္ကုိ အစြဲျပဳ၍ ျမစ္တဘက္ရွိျမဳိ႕ကုိလည္း ေက်ာက္ေတာ္ျမဳိ႕ဟုေခၚတြင္ခဲ႔ပါသည္။

ရုပ္ရွင္ေတာ္ သြန္းလုပ္ေႀကာင္း ယုံႀကည္

 ဤကဲ႔သုိ႔ ဘုရားဗ်ာဒိတ္၀င္ဓါတ္ေတာ္ေစတီ (၂၄၈) ဆူရွိခဲ႔ပါသည္။ ဤဓါတ္ေတာ္ေစာတီမ်ားကုိ ေ၀သာလီျပည့္ရွင္ မဟာတုိင္းစျႏၵားမင္းႀကီးသည္ ျပန္လည္ျပဳျပင္ခဲ႔ေႀကာင္း သမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရွိရပါသည္။ ဤအေႀကာင္းကုိ ေထာက္ရွု၍လည္း ထုိဓါတ္ေတာ္ေစတီမ်ားမွာ ေ၀သာလီေခတ္မတုိင္မွီကပင္ ရွိႏွင့္ခဲ႔ျပီျဖစ္ေႀကာင္း သိရွိႏုိင္ပါသည္။ ရခုိင္သမုိင္းစာေပ အေထာက္အထားအရလည္းေကာင္း၊ ရုပ္၀တၳဳသက္ေသျဖင့္လည္းေကာင္း ကုိက္ညီေနပါ၍ စႏၵသူရိယမင္းႀကီးလက္ထက္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ဓည၀တီသုိ႔ႀကြေရာက္ျပီး မဟာမုနိရုပ္ရွင္ေတာ္ကုိ သြန္းလုပ္ခဲ႔ေႀကာင္း ယုံႀကည္ပါသည္။

မႏၲေလးမဟာမုနိဘယ္ကရ

ေနာက္တစ္ခ်က္က ဆရာေတာ္တုိ႔ မႏၲေလးျမဳိ႔တြင္ရိွေနေသာ မဟာမုနိဘုရားႀကီးကုိ ဘယ္ကရယူခဲ႔ပါသလဲ ဘုရား။ ဤမဟာမုနိဘုရားကုိ ဘုိးေတာ္ဘုရား၏သားေတာ္ ဥပရာဇာသည္ ရခုိင္ျပည္ကပင့္ယူခဲ့ျခင္း မဟုတ္ပါလား ဘုရား။ ဤဘုရားႀကီးသမုိင္းမွာလည္း ရခုိင္ျပည္ဓည၀တီျပည့္ရွင္ စႏၵသူရိယမင္းသြန္းလုပ္ခဲ႔ေႀကာင္းကုိ သမုိင္းစာေပအေစာင္ေစာင္၌ တညီတညြတ္တည္း ေဖာ္ျပထားႀကပါသည္ဘုရား။ ျမတ္စြာဘုရားကုိယ္ေတာ္တုိင္ ရခိုင္ျပည္သုိ႔ ႀကြေရာက္ခဲ႔၍ ေသလာဂီရိေတာင္ေပၚ၌ တေထာက္ရပ္တန္႔ခဲ႔ျပီး စႏၵသူရိယမင္းႀကီးေလွ်ာက္ထားသျဖင့္ နန္းေတာ္သုိ႔ ႀကြေရာက္သီတင္းသုံးျပီး မဟာမုနိရုပ္ရွင္ေတာ္ကု ိသြန္းလုပ္ခဲ့သည္မွာ မွန္ကန္ေႀကာင္း ေျဖႀကားလုိပါသည္ ဘုရား။

ေမးခြန္း နံပါတ္ (၄)

သဂၤါယနာေျခာက္တန္၌ မပါဘဲ ရခုိင္ျပည္ ေ၀သာလီေရႊေတာင္ႀကီး၌ စတုတၳသဂၤါယနာကုိ တင္ခဲ႔သည္ဟု ေရးသားေျပာဆုိႀကသည္။ ဤအေႀကာင္းကုိလည္း ေျဖရွင္းေပးပါ။

ဤေမးခြန္းႏွင့္ပတ္သက္၍ တပည့္ေတာ္အရွည္ေျဖႀကားရမည္ ျဖစ္ပါသည္ဘုရား။ ဘုရားပရိနိဗၺာန္စံလြန္ျပီး မႀကာမွီကာလတြင္ အဇာတသတ္မင္းႀကီးသည္ ပထမအႀကိမ္သဂၤါယနာတင္ခဲ႔ပါသည္ ဘုရား။ တင္ရေသာ အေႀကာင္းအရင္း၊ တင္ခဲ႔ေသာ ေနရာႏွင့္ တုိင္းျပည္၊ တင္ရာ၌ အားေပးအားေျမွာက္ေပးေသာဘုရင္၊ တင္ရာ၌ ပါ၀င္ေသာရဟႏၲာမ်ား၊ ဦးေဆာင္ေသာ ရဟႏၲာ၊ ရည္ညႊန္းေသာဂါထာပုဒ္၊ ပါဠိစသည္အားျဖင့္ အဂၤါဆယ္တန္ႏွင့္ ညီေအာင္တင္ခဲ႔ေႀကာင္း ဖတ္ရွုရပါသည္။

ပဥၥမသဂၤါယနာ

တပည့္ေတာ္တုိ႔ရခုိင္ျပည္ဖက္မွ စာေပတုိ႔မွာ သဂၤါယနာအေႀကာင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ သဂၤါယနာႀကီး၊ သဂၤါယနာေခ် (ငယ္) ဟူ၍ႏွစ္မ်ဳိး၊ႏွစ္စား ေတြ႔ရွိရပါသည္။ သဂၤါယနာႀကီးမ်ားကုိ နံပါတ္စဥ္အတုိင္းေရတြက္ျပီးလွ်င္ သဂၤါယနာငယ္မ်ားကုိေတာ့ မိမိတုိ႔၏ တုိင္းျပည္မ်ားအတြင္း၌ နံပါတ္စဥ္တပ္ထားခဲ႔ႀကပါသည္။ ေလးျမဳိ႕ေခတ္ပဥၥာျမဳိ႔၌ ဘုရင္မင္းရင္ျဖဴသည္ ဧကဒသမေျမာက္ သဂၤါယနာကုိတင္ခဲ႔သည္ဟူ၍ ေရးသားထားခ်က္ကုိေတြ႔ရျပီးလွ်င္ ပဥၥမေျမာက္သဂၤါယနာကုိလည္း တင္၏ဟုလည္း ေရးသားထားပါသည္။ ဘုရင္တစ္ပါးတည္း သဂၤါယနာ ႏွစ္ႀကိမ္တင္ေႀကာင္း သိရွိရပါသည္။ ဤသုိ႔ျဖစ္လွ်င္ မင္းရင္ျဖဴသည္ သဂၤါယနာႀကီးကုိ ပဥၥမအႀကိမ္တင္ျပီးလွ်င္ သဂၤါယနာငယ္ကုိ တစ္ဆယ့္တႀကိမ္တင္မည္ဟု မွတ္သားရပါသည္ဘုရား။

သမုိင္းမွာေတြ႔

တပည့္ေတာ္တုိ႔ သဂၤါယနာတင္ျခင္းဆုိင္ရာ ရခုိင္ျပည္သုိ႔စီးဆင္းလာေသာ ေရစီးေႀကာင္းကုိသာ ေလွ်ာက္ထားပါသည္ဘုရား။ တပည့္ေတာ္ေရွ႕က ေလွ်ာက္ထားခဲ႔သည့္အတုိင္း တပည့္ေတာ္တုိ႔ ရခုိင္ျပည္တြင္ မိမိတုိ႔၏ သာသနာဆုိင္ရာ ဆင္းသက္လာပုံသည္လည္းေကာင္း၊ မိမိလူမ်ဳိးတုိ႔ ဆင္းသက္လာပုံကုိလည္းေကာင္း၊ ျမဳိ႕ျပအုပ္ခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ေရး ဘုရင္မင္းဆက္မ်ား စဥ္ဆက္ဆင္းသက္လာပုံကုိလည္းေကာင္း သီးျခားေတြ႔ရွိရပါသည္။ ဤအေႀကာင္းမ်ားကုိ မိမိတုိ႔၏ သမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ားမွာသာ ေတြ႔ရွိရမည္ျဖစ္ပါသည္ဘုရား။၏

ပထမသဂၤါယနာတင္

ျမတ္စြာဘုရားပရိနိဗၺာန္စံလြန္ျပီးေနာက္ မႀကာမွီကာလတြင္ ပထမအႀကိမ္သံဂၤါယနာကုိ ရာဇျဂဳိလ္၌ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ႔ႀကပါသည္။

E Type Africa 3GP MP4 FLV Download

E Type Africa 3GP MP4 FLV Download

Fish

Fish